mantik

Ateistforum'u açtım biraz önce. Ama istediğim server'da açamadım. Yani o server'a geçiş için sırası geldiğinde yine bir kesinti yaşayacağız.

Siteyi hala açamadık. Dedicated server'ımıza dönmeye çalışıyoruz ama son OS güncelleştirmelerinden sonra herşey default haline dönünce pek çok konfigürasyonun tekrar yapılması gerekiyordu. Bunlar tamam zannetmiştim ama şu anki son durumun gösterdiğine göre tamam değiller gibi gözüküyor. Dedicated server'ın hazır hale gelmesi daha da uzayacak gibi olursa, bir an önce açabilmek için ya güvenliği arttırılmış shared server'dan, ya da yeni satın alacağımız başka bir server'dan açmaya çalışacağım.

Saldırı var. Bakıyoruz.

Ben ABD'de yaşıyorum. Bugün yaşadığım kentteki büyük Barnes & Noble kitap mağazalarından birine gittim ve kitaplara şöyle bir göz atayım dedim. Koca mağazada bilim kitapları bölümünü bulamayınca, orada çalışanlardan birini buldum ve bilim kitaplarının nerede olduğunu sordum. Kendisini takip etmemi istedi ve beni kenarda köşede kalmış, az sayıda bilim kitabının bulunduğu bölüme götürdü. Mağazada "bölme" adını vereceğim her bağımsız kısım, insan boyu yüksekliğinde, yaklaşık 1.5 metre eninde ve 5-6 raftan oluşuyordu, ve bilim kitapları bu "bölme"lerden sadece 2 tanesini kaplıyordu. Fakat çalışan kişi beni bilim kitapları bölümüne götürürken, yemek tarifi kitaplarının bulunduğu bölümden de geçtik ve yemek kitaplarının en az 4-5 bölmelik bir kısmı kapladığını gördüm. Görevliye, "Yemek tarifi kitaplarınız, bilim kitaplarınızdan daha çok" dedim. O da bana "İnsanlar malesef yemek tarifi kitaplarını tercih ediyor" diye cevap verdi. Sonra kitap mağazasına dikkat ettim ve vampir ve aşk kitaplarının yemek kitaplarından da fazla yer kapladığını gördüm. Hele din bölümü, vampirler ve aşk kitapları bölümünün bile 2-3 katıydı. "New Age" kitapları bölümü bile, yemek tarifi kitaplarının yaklaşık iki katı büyüklüğündeydi. "Self help", "Personal Finance" ve zengin olmanın sırlarını falan anlatan kitaplar ise rekor büyüklükte bir yer kaplıyordu. Mağazada insanı gerçekten zihinsel olarak geliştirecek, birşeyler öğretecek kitapların sayısının ne kadar az olduğu gözüme çarptı orada birden. Eskiden kitapçıların benim gözümde imajı, insanın kendini geliştireceği, bilgi yuvası yerler olmalarıydı. Lise ve üniversite yıllarımda, İstanbul'da Beyazıt'a gider, sahaflar çarşısında saatlerimi geçirirdim. Orada pek çok kitap inceler, param varsa bazılarını satın alır ve eve gelerek büyük bir heyecanla okumaya başlardım. O zaman da bazı şeylerden şikayetçiydim, örneğin sahaflar çarşısındaki onca kitabın ne kadar çoğunun dini kitap olduğunu görür ve üzülürdüm. Ama felsefe, edebiyat, psikoloji, bilim, politika, vs gibi pek çok alanlarda da bolca kitaplar bulunurdu orada, dolayısıyla, yine de kitapçının imajı benim gözümde olumluydu. En son Türkiye'ye gittiğimde, İstiklal Caddesinde Mephisto kitapçısının durumu da gözüme çarpmış, Türkiye'deki kitapçıların da ABD'dekilere benzemeye başladığını üzülerek görmüştüm. Neler oluyor acaba? Bu durum, kapitalizmin tüm kültürü esir alışının bir uzantısı mı, yoksa bilgisayar ve multimedya çağının, DVD'lerin, görsel ve işitsel materyalin yazılı materyallerin tabutuna çivi çakmasının bir sonucu mu? Ya da ikisi birden mi? Çünkü yazılı ve görsel materyallere bakıyorum, onlar da hep içi boş olan türden. Yani multimedya kültürü bahanesi de tek başına meseleyi açıklamıyor. Olay bence sosyalizmin zayıflamasından sonra, meydanı boş bulup atını dört nala süren kapitalizmin etkilerini uygarlığın her alanına yaymasıyla ilgili sanırım. İnsanların beyinlerinin içinin boşaltılıp, sadece para harcamaya, tüketime ve zengin olma hayallerinin peşinde koşmaya teşvik edilmelerinin bir sonucu. Bu gidişatı hiç beğenmiyorum ve sonunun nasıl olacağını çok merak ediyorum.

Yeni ateizmin ilkeleri olarak saydığın şeylerden 1 ve 2 numaraya katılıyorum. 3 numarada dinlerin oluşumunun sebebi olarak getirilen açıklamayı yetersiz ve eksik buluyorum. 4 numaranın ise aslında klasik ateizmde de olan bir durum olduğunu düşünüyorum. Yani, tutarlı bir düşünür ya da bilimci, yanılma ihtimaline her zaman yer verecektir. Bu olasılığın olduğunu her zaman teyit edecektir. Getirdiği gerekçeler bilim temelli olsa da olmasa da.

evrensel-insan, Seninle konuyu ilerletmemiz zor gözüküyor. Çünkü kendi kabullerini dayatmaya çalışıyorsun. Onları kabul etmezsek ilerleyemeyeceğimizi söylüyorsun. Yapar arkadaşım, yapar. Eski anlayışlarla bir yere varamayız. Bilim fenomenlerle ilgilenir, epistemolojiktir, vs. Bunların hepsi doğru. Ama bunlardan bilim varlığın ne olduğunu ontoloji gibi kesin ortaya koymaz sonucu çıkarmaya çalışırsan, orada anlaşamayız. Bilim gerçekler değişir mi der yani? Bilimin değişken olması, ilgilendiği konular içinde henüz sonuca ulaşılamamış pek çok kısım olmasındandır. Bu konularda bir sonuca ulaşmanın uzun zaman gerektiren bir süreç olmasındandır. Ama bilimde sonuca ulaşılmış ve gerçeğin bulunmuş olduğu konular da vardır. Hem de çok vardır. Gerçek bir kere bulundu mu, o gerçektir. Değişmez. Bilim epistemolojik temelli bir uğraştır büyük ölçüde, bu doğru. Ama eskiden ontolojinin ilgilendiği, ve metafizik biçimde ilgilendiği konularda da söz söylemeye çalışır. O konularda da sonuçlara ulaşmayı, gerçeği bulmayı hedefler. Bu konuda anlaşmamız zor gözüküyor. Dediğim gibi, sen bu konudaki kabulünü dayatmaya çalışıyorsun.

İlgilenmez mi hiç. Bilimin konusunun çoğu varlığın muhteviyatı ile ilgilidir. Atom teorisi, günümüzün string teorisi, Einstein'ın evrenin geometrisine ilişkin teorileri ne zannediyorsun? Bunlar varlık teorileridir. Eskiden ontolojinin alanına giren alanlarda getirilen bilimsel açıklama alternatifleridir. Bilimde tartışma olmazmı hiç. Bilimin tamamı tartışmadır. Bilimin gözlemlerle ilgileniyor olması, bilimde her şeyin çok açık olup, görür görmez şıp diye içeriğinin anlaşıldığı anlamına gelmez. Yüzbinlerce ciltlik o scientific journal'ların hepsi bilimsel tartışma örnekleridir. Bunlar eski anlayışlar sevgili evrensel-insan. Ateistforum'daki başlıkta da yazdığım gibi, günümüzün "yeni ateizm" denen ateizmi, felsefeden çok bilim temelli kurulmuş, farklı bir tür ateizmdir. Bizler artık çağa ayak uydurmalı ve bu tür bir ateizmi takip etmeliyiz.

evrensel-insan, Bilim varlıktan değil, bizim dışımızda reel bir varlığın bulunduğu kabulünden yola çıkar. Ondan sonra da fenomenler ile ilgilenir sadece. Bilimin bütün dünyası fenomenlerdir. Zaten onlar dışında ilgilenilebilecek, ve bu incelemenin sonuçlarına güvenilebilecek bir alan yoktur.

Sözlük anlamının yanlış veya eksik olduğunu söylüyorsan, bu dediğin doğru olur. Ama eğer böyle düşünüyorsan, doğrusunu önermelisin ve hatta önermek de yetmez, insanları bu konuda ikna edip, sözlüklere bu yeni anlamın girmesini sağlayacak kadar yandaş toplamak da gerekir ki bu "ateizm" gibi yerleşik terimler ve kavramlar için kolay birşey değil. Ya mevcut ansiklopedik anlamı kabul edip, o çerçevede yorum yapacağız, ya dediğim gibi bunun yanlış olduğunu söyleyip düzeltilmesini talep edecek ve bu konuda yandaş toplamaya çalışacağız, ya da üçüncü seçenek olarak, ayrı bir terim icat edip, istediğimiz anlamı ona vereceğiz. Ben üçüncüyü öneriyorum. İkinci pratik değil çünkü. İlki ise senin için tercih edilir değil gördüğüm kadarıyla. Ben ilk yaklaşımla da yetinebilirim. Buna ek olarak da, daha dar anlamda bir ateisti tanımlamak için üçüncü yaklaşımı kullanıp, ayrı bir terim tanımlamaya da kalkışabilirim. Ama ikincide ısrar etmem. Ateistforum'da bazı arkadaşlar ve burada da sen, ikinci yaklaşımda ısrar ediyorsunuz. Ama ben bu yaklaşımı pratik ve denemeye değer bulmuyorum.

evrensel-insan, Bu tanımlar ve kabuller eski çağda yapılmıştır. Hatta ona bakarsan, bugün fizik, kimya, biyoloji dediğimiz konuların o zamanki adı da "doğa felsefesi"dir. Bu, metafiziğin saygın bir uğraş olduğu bir zamandan kalma bir kabuldür. Bugün daha iyisini biliyoruz. Gerçek ve güvenilir bilgiye hangi yollardan ulaşabileceğimizi biliyoruz. Hala o zamanın bakış açısı ile konuya yaklaşmaya kalkarsak, yaşanan bunca gelişmeyi ve yeni bilgiyi gözardı etmiş oluruz. Bilim varlıktan yola çıkar. Varlığın yapısıyla ilgili kabullerden değil ama özneden bağımsız varlığın varolduğu kabulünden işe başlar. Bu bir kabuldür, doğru, ama bilim hiçbir kabulün olmadığı bir alan değil, kabullerin minimize edildiği, sadece zorunlu kabullere yer verilen bir alandır. Epistemoloji ise, günümüzde felsefenin saygın bir şekilde işleyebileceği geri kalan aşağı yukarı tek alandır bana göre.

Ateist Bakış, Evet, bilim ateisttir. Burada hemfikiriz. Ama buradan "Ateizm bilimseldir" sonucuna ulaşabilir miyiz, burası tartışılır. Çünkü bilim dışı yollar ve sebeplerle ateist fikirler edinmiş kişiler de mevcut. Gerçi sayıları az bunların. Ama varlar. Hatta felsefi açıdan idealist, dolayısıyla pek bilimsel olmayan, fakat teizme bakışı açısından ateist fikirler ve inançlar da mevcut. Ya da taoizm gibi tanrısız dinler, vs. Onları ateist kabul etmeli miyiz, etmemeli miyiz, mesele burada düğümleniyor. Ateizmin ansiklopedik tanımı açısından (teistik tanrıların ve teizmin reddi) bunları da ateist kabul etmek gerekir. Ama temelini bilimsellikten ve materyalizmden almayan bir ateizm, bizim alışık olduğumuz ve görmek istediğimiz bir ateizm değildir. Adına ateizm denip denmeyeceği bile meçhuldür bunun. Ama bunlara ateizm demezsek, ateizmin çerçevesini iyice daraltmış oluruz ve ateistforumda sık sık karşılaşılan eleştirilerle karşılaşırız. İnsanlar ateizmin ne olduğunu dikte etme hakkını kendimizde nasıl bulduğumuzu soruyorlar orada, ki bunda haklılar. Bu yüzden başka terimlerin peşinde koşuyorum ya zaten. Ateizm terimine alışılagelmiş anlamının ötesinde anlamlar kazandırmak veya kazandırmaya çalışmak uygun mudur meçhul. Mümkün olup olmadığı, ateistleri bölmeden, buna katılmalarını sağlayarak yapılıp yapılamayacağı da meçhul. Bu yüzden şimdilik "bilimsel kuşkuculuk" dediğim, gerekirse değiştirilebilecek başka bir terimi öneriyorum ya zaten. Biz böyle bir terim geliştirir ve sunarsak, buna istediğimiz anlamı, ilkeleri ve fikirleri yükleyebiliriz. Böylece bahsettiğim dirençle karşılaşmayız, insanları soğutmaz, ateistleri bölmeyiz. Bu terim, bu forumlarda karşılaştığımız ateistlerin bir alt kümesine uygulanabilecek bir terim olur, ama görmek istediğimiz ateist çeşidini ifade eder. Diğerleri ise yine daha geniş bir "ateizm" terimi çerçevesinde anılmaya devam edilir.

Türkiye'de bilimsel düşünceye dayalı aydın hareketinin çeşitlerinin sınıflandırılması ve çerçevelerinin çizilmesi gereklidir. Kişi olarak en fazla sayıda kişiyi kapsayacak ve toplumun en büyük yüzdesini içerecek sınıflandırma ingilizce tabiriyle "non-teist" denen sınıflandırmadır ki, sadece ateistleri değil, agnostik, deist ve panteistleri de kapsar. "Ateist" kelimesini geniş anlamıyla bu anlamda kullananlar da çoktur. Hem Batı'da, hem de Türkiye'de. Ama ben kişisel olarak ateist kelimesini daha dar anlamda kullanmayı tercih ediyorum. Bana göre ateist, net bir şekilde Tanrı inancını reddetmeyi de gerektirir. Sadece dinleri şu ya da bu sebeple reddetmeyi değil. Çünkü öbür türlü, kuranı okuyup ilkelliğini görmüş herkesi ateist kabul etmemiz gerekecektir ki, ben bunu ateizm terimi açısından yanıltıcı buluyorum. Dolayısıyla, ateist kelimesini agnostik, deist ve panteistleri dışarıda bırakacak şekilde, dar anlamıyla kullanırsanız, toplumun daha küçük bir kesimini kapsayan, ama yelpazesi daha geniş bir eleştiri türü ortaya çıkmış olur. Yani "non-teist"ler belki nüfusun %20-25'ine bile ulaşabilecekken, dar anlamıyla ateistler, ABD toplumunun araştırmadan araştırmaya değişmek üzere %6, %10 ya da en iyimser tahminle %15'ini temsil etmektedir. Türk toplumunda arada bundan da büyük bir fark olması muhtemeldir. Bir de bahsettiğim Türkiye'de adı konulmamış diğer sınıflandırmaya gelirsek, ki ben buna şimdilik "bilimsel kuşkuculuk" diyeceğim, bu sınıflandırmaya girecek türde bireylerin yüzde olarak toplum içindeki sayıları ateistlerden bile daha az olacaktır muhtemelen, ama değindikleri ve eleştirdikleri konuların yelpazesi ateizmin de ötesine geçen, daha geniş bir yelpaze olacaktır. İşte Türkiye'de bu terminolojinin eksikliğinden dolayı, bu terime uyacak kişilerden beklenecek fikir, inanç, ilke ve tavırları, pek çok ateist arkadaşımız ateistlerden beklemektedir. Bence sorunun temeli budur. Çünkü yukarıda da bahsettiğim gibi, konu sadece din ve teizm olduğunda, bunu reddebilen ama günümüzün başka inanç ve fikir tuzaklarına kapılabilen insanlar mevcuttur toplumda. Dolayısıyla, benim bahsettiğim türde "bilimsel kuşkucu"ların toplumdaki oranı, muhtemelen ateistlerin yüzdesinden bile küçük olacak ve yüzde birkaçı geçmeyecektir. Kısacası, ateistleri bu dar çerçeveye sığdırmaya çalışmak, pek çok ateisti dışlamaya sebep olacaktır. Ayrıca, zaten zor olan ateistlerin birleşmesi ve bir arada birşeyler yapması gibi olasılıkları daha da zorlaştıracaktır. Ateistlerin önemli bölümünü dışlayacaktır. Bu yüzden, bu eğilimlerin ayrı tutulması ve farklı olduklarının tespit edilip kabullenilmesi gerekmektedir. Ateistforum'un kurulduğu zamandan beri misyonu genel olarak din muhalifliğidir ve sadece dar anlamda ateistlerin değil, geniş anlamda ateistlerin, ya da "non-teist"lerin buluşma noktası ve uğrak yeri olmuştur. Bence o forumun bu misyonu bu şekilde devam etmelidir. Diğer ateistlerle ayrı tartışmalara veya iletişime girmek isteyenler için zaten Ateistforum'da "Sadece Ateistler" bölümü mevcuttur. Bu konunun eksikliğini hissedenler oradaki bu imkandan yararlanabilir. "Bilimsel Kuşkuculuk" diye ifade ettiğim, daha da dar kitleyi bir araya getirmek, onlarla iletişime geçip, onlarla birşeyler yapmak isteyenler ise bu siteyi (Düşünce Dünyası) takip etmelidir, çünkü bu sitenin kuruluş amacı zaten budur.

Ateizm bilimsel midir? Ateizmin ortaya çıkışı milattan önce 6. yüzyıl civarıdır. O dönemde günümüzdeki anlamıyla bir bilimden bahsedilemez. Çağlar boyu bilgi edinme, dünyayı ve evreni açıklama ve anlama konularında söz söyleyen alan felsefe olmuştur. Günümüzün bilimleri de tek tek felsefeden koparak bugün anladığımız anlamda birer bilim dalı halini almışlardır. Bilgi edinmenin günümüzdeki modern ve gelişmiş şekli bilimdir. Felsefe ise bu işin eski halidir. O zamanlar bilinen ve uygulanan şeklidir. Dolayısıyla, ateizmin felsefi bir uğraş olarak başlamış olması normal. O zamanlar insanların bilgili ve aydın olanları, dolayısıyla dinlerin yanlışlarını görebilecek olanları filozoflar arasından çıkıyordu. Bugün ise genellikle bilim adamları veya bilime aşinalığı olanlar arasından çıkmaktadır. Bilim adamlarının önemli bölümünün ya ateist ya da agnostik olduğunu gösteren istatistiksel çalışmalar mevcuttur. Günümüzde pek çok kişinin ateizme yönelişine bilime olan aşinalıkları sebep olmaktadır. Richard Dawkins, Cristopher Hitchens, Carl Sagan, Isaac Asimov ve nicelerini düşünün. Günümüzde en fazla ateist çıkaran müessese bilimdir, veya kişisel olarak bilime yakınlıktır. Benim kişisel olarak ateist oluşumda da bilimin etkisi büyüktür. Dolayısıyla, ateizm bilimsel midir sorusu aslında yanlış bir soru. Doğrusu, bilim ateist midir olmalıdır ki, cevabı bana göre evettir. Bilim ateist, en azından agnostik bir uğraştır. Dolayısıyla, günümüzde bilimin ve bilimsel düşüncenin ateizme götürmesinden daha doğal birşey yok. Ateizm önyargılı mıdır? Bilinmeyen ve bilinemeyecek konularla ilgili ahkam kesen bir felsefeden mi ibarettir? Evrensel-insan ile daha önce bu forumda ontolojiyi ve metafiziği tartışmıştık. Naturalizmin metodolojik naturalizm ve metafizik naturalizm olarak ayrılıp ayrılamayacağını konuşmuştuk. Orada da ontolojiyi metafizikten bağımsız olarak görmeyen, metafiziği ontolojinin temel ve doğal biçimi olarak gören bir tavır sergilemişti. Fakat kendisi felsefeye meraklı biri ve felsefenin dünyasına, terminolojisine ve bakış açısına fazla gömülmüş bana kalırsa. Felsefi konuları incelemişliğim ve araştırmışlığım benim de çoktur, ama günümüzde bilim gibi bir uğraş varken ve onun ulaştığı başarılar varken, felsefeye bel bağlamam, onu bilgi edinmede en önemli uğraş olarak kabul etmem. Tabi felsefe, bilimin uğraşmadığı veya uğraşamadığı alanlarla ilgilenir genellikle. En azından günümüzde böyle bu. Fakat bana göre, felsefenin alanında kalmış ve hala saygın olan tek felsefe dalı epistemolojidir. Diğer konuların tümünde felsefe sözü bilime bırakmalıdır. Metafizik ise artık modası geçmiş bir uğraştır. Bilim çağında metafizik yapılmaz, yapılmamalıdır. Yapılırsa da bunun bir anlamının olmayacağı, bu yolla güvenilir hiçbir veriye ulaşılamayacağı, yani bunun boş bir uğraş olduğu artık günümüzde çok açıktır. Dikkat edilirse, Kant'ın o yukarıda kullanılmış fenomen ve numen terimlerinden günümüze kalan sadece fenomendir. Diğeri ancak felsefe kitaplarında gömülü olarak bulunmaktadır. Bunda bir rastlantı yok bana sorarsanız. Çünkü ancak algıların dünyasına giren konular araştırılabilir, ancak o konularda bazı sonuçlara ulaşılıp çeşitli bilgiler edinilebilir. Platon'un ideleri ile, Leibnitz'in monad'ları ile, Kant'ın numenleri ile uğraşacak halimiz yok artık. Elde olanlar fenomenlerdir, empirizmdir ve algı dünyasıdır. Yani bilimin dünyası. Şimdiye kadar insanlığın bilgisini arttırmış tüm girişimler bu dünyada yer almıştır, bunun dışına çıkmak isteyen görüşler ve bakış açıları (din ve felsefe gibi) her zaman yerinde saymıştır. Fakat evrensel-insan'ın iddiası odur ki, ateizm metafizik bir uğraştır. Varlığa dair verilere dayanmayan bir kabul içermektedir kendisine göre, dolayısıyla da metafiziktir. Kendisi bunu doğal görmekte, çünkü metafiziği halen saygın bir uğraş addetmekte kendisi. Fakat bu forumundaki daha önceki tartışmada da anlatmaya çalıştığım gibi, ontolojiyi bile algılar dünyasına ve bilime bırakmalıyız günümüzde. Ontolojik konularda bile sadece bu çerçevede sonuçlara ulaşmalıyız ve uğraşımızı bu çerçevede sürdürmeliyiz. Bunun nasıl olacağını, mümkün olup olmadığını sorgulamıştı önceki tartışmada kendisi. Ben de ona atom teorisini, ya da günümüzün string teorisini örnek vermiştim. Ya da Einstein'in evrenin geometrisi ile ilgili fikirleri de bunlar arasında sayılabilir. Bu modeller, gerçekliğin modelleridir. Ontolojik yargılardır, ama metafizik değildirler. Yani evrensel-insan'ın, ontolojinin ille de metafizik olması gerektiğine dair olan inancı bence geçersizdir. Felsefenin ontoloji dalı bile günümüzde kısmen de olsa bilimin alanına girmiştir. Bilimin alanına girmeyecek bir ontoloji ise zaten boş bir uğraştır. Kısacası, günümüzde insanları ateizme götüren temel yollardan biri, belki de temel yol bilimdir. Çünkü bilim, günümüzde bildiğimiz en gelişmiş bilgi edinme ve bilgi arttırma yöntemidir. Bilim varken, dedelerimizin yöntemi olan felsefeye bel bağlanmaz. Felsefe, günümüzde sadece henüz kopup bilim halini almamış felsefe alanları için geçerli olabilir. Bunlardan ise benim gözümde işe yarar ve hala saygın olarak felsefenin konusu kabul edilebilecek tek alan epistemolojidir.

Ateist Bakış, Sen de ateizmden olduğundan fazla şeyler bekliyor gibisin. Ateizm gerçekten de sadece teizmle ilgilenen bir konudur. Bunu tüm batılı kaynakları, web sayfalarını araştırarak sen de görebilirsin. Benim o yazıda bahsettiğim ateizmdir, non-teizm değil. Non-teizm, deist, agnostik ve panteistleri de kapsar. Senin bahsettiğin "free thinkers", "brights", "skeptics" gibi oluşumlar, yelpazesi ateizmden daha geniş olan oluşumlardır. Batı'da asıl sorun din olmaktan çıkıp, insanları uyutan ve uyuşturan, onları yanıltan pek çok başka çağdaş din ve kült, ya da yanlış inanç ortaya çıktığı için, bunlarla uğraşan çeşitli eğilimler ortaya çıkmıştır. Senin bahsettiklerin öyle kişiler ve oluşumlardır. Bunlar doğal olarak aynı zamanda "ateist" veya "agnostik" oluşumlardır da genellikle, ve din konusu açıldığında din ile ilgili de eleştiri getirirler. Ama uğraştıkları konuların yelpazesi daha geniştir, çünkü o toplumların günümüzdeki sorunları bizim toplumumuzdaki sorunlardan farklıdır. Bugün Batı'da, scientology, uzaylılara tapanların oluşturduğu dinler ve kültler, parapsikoloji, doğaüstü olaylara inanç, medyumluk, hayaletler, fal, büyü, "faith healers", komplo teorileri, vs almış başını yürümüştür ve toplumu bilimsellikten koparan ve bizim toplumumuzda teizmin yaptığını yapan genellikle bu tür şeylerdir oralarda. Onlarda da teizm problemi hala var elbette ve bu bahsettiğim türde kişi ve oluşumlar teizmle de mücadele ederler. Ama yine de durum bizim toplumumuzdan farklıdır. Bizim toplumda din hala en önemli problemdir. Topluma en fazla zarar veren ve bilimselliğin, hoşgörünün ve demokrasinin önündeki en büyük engeldir. Bizde de o bahsettiğim diğer konuların az çok etkisi var, ve onlar da girmeye başladı bize, ama ciddi problem sıralamasında dine kıyasla o konular bizde hala çok gerilerdedir. Biz 11 yıl önce Ateistforum'u ilk açtığımızda, iki ayrı projeyi bir arada başlattık. Bir tanesi Ateizm ve Din sitesi ve bünyesindeki Ateistforum, bir tanesi ise o zaman Bilimsel Düşünce Sayfası adını verdiğimiz bir site ve onun forumuydu. Bir tanesinde dine ve ateizme yönelmeyi, diğerinde ise eksik kalan yukarıda bahsettiğim diğer konulara yönelmeyi hedefledik. Ama kısa süre içinde gördük ki, Bilimse Düşünce Sayfası ve forumu sinek avlarken, Ateizm ve Din sitesi (sonradan adı Ateizm.org oldu) ve Ateistforum popülerleşti ve büyüdü. Yani bizim toplumun asıl ihtiyacı olan şeyin ne olduğu ortaya çıkmış oldu. Daha sonra o Bilimse Düşünce Sayfası ve forumunu kapattık. Yıllar sonra, bu yıl tekrar bu fikri canlandırmak maksadıyla Düşünce Dünyası sitesini ve forumunu açtım zaten. Burada yelpazeyi daha geniş tutup, senin o bahsettiğin diğer konulara da yönelen bir topluluk oluşturmayı umuyorum. Bu sitede odak nokta Bilimse ve Eleştirel düşüncedir çünkü. Ateizm bunun bir alt kümesidir sadece. Sadece ateist olarak ifade ettiğin insan tiplemesi zorunlu olarak bu konularda da aynı düşünecek kişi değildir. Ateistforum'da fala ve hayaletlere inanan ateistlerle de karşılaştık. Dolayısıyla, kavramları ve terimleri yerli yerine oturtmalı, hangi tür kişiden ve eğilimden hangi isimle bahsetmemiz gerektiğine ayrıca karar vermeliyiz. Bizde henüz yukarıda bahsettiğimiz "free thinker", "brights" ya da "skeptics" gibi terimler yok. Ya da yerleşmiş değil. Bizde bilinen "ateist" var sadece. Dolayısıyla sen de ister istemez bu diğer terimlerin de kapsadığı prensipler ve düşünce biçimini ateizme maletmek istiyorsun. Ama ateizmin kapsamı daha dardır. Senin bahsettiğin konular için başka isim ve başka terim gerekir. Henüz Türkiye'de ve Türkçede öyle bir terim yok. Belki bu terimi bu sitede ve ateistforum'da bizler icat etmeli ve yaygınlaştırmaya çalışmalıyız.

Boss, Support ticket ile server'ın teknik ekibinden yardım isteyince, onlar bu database'i daha küçük parçalar halinde tekrar yüklememi istemişlerdi. Hatta 300MB'lık parçalara böl, o zaman yaparız demişlerdi. Fakat ben daha küçük parçalara, yani 50MB'lik parçalara böldüm, çünkü bu serverdaki phpMyAdmin'in istediği sınır oydu. Daha da küçük parçalara bölmek istersen sana kalmış ama iş daha da uzar. Şu anda database hem bütün olarak, hem de parçalar olarak server'da yüklü. Eğer teknik ekip bugün bu işi halletmezse hacı ve IFeelGood sen veya Evetbensüperim ile bağlantı kuracaklar. (O da yardım teklif etti). Bilmeniz gereken tüm gerekli bilgileri bu akşam hazırlayacağım bir metin ile hacı ve IFeelGood'a ulaştıracağım. Onlar sizinle bağlantı kurduğunda gerekli bilgiler elinizde olur.

BOSS, Database'in sıkıştırılmış hali 350 MB, açılmış hali 1.15GB kadar. Bunu 2MB'lık parçalara bölüp yüklemeye kalksak o iş çok uzun sürer. Aktarmaya çalıştığım geçici server'da database yüklemeleri için maksimum 50MB sınırı var. Ben de bu yüzden 50MB'lık parçalara böldüm, 24 parça etti. Bahsettiğin programı kullandım. (SQL dump splitter). Bunları server'a upload ettim. Ama bu geçici VPS server'da telnet erişimimiz yok. Sadece cPanel erişimimiz var. Komut satırı erişimimiz olsaydı bile (yani o hizmeti satın almış olsaydık bile) mysql komutunu satırdan girmeye izin vermiyorlarmış. phpMyAdmin kullanın diyorlar. Onun da sınırı 50MB dediğim gibi. Ki onlar bile çok büyük parçalar. Zaten başka sorunlar da çıkıyor. Database adında sorun çıktı mesela. Öbür serverdaki isimle uyuşmadığı için. Onu hallettim ama database'in table'ları phpMyAdmin ile oluşturulurken bazı query'leri işletemedi phpMyAdmin. Admin izinleri gerekir bunun için falan diyor. Bu konuda support ticket açmak zorunda falan kaldık. Yani öyle yarım saatlik falan bir iş değil. Sorunlar çıkıyor, uzun sürüyor. Zaten ben sadece akşamları birkaç saat vakit ayırabiliyorum bu işe. Dediğim gibi yarından sonra düzenli bir şekilde onu da yapamayacağım. Ama VPS'in teknik servisinden database restore konusunda yardım istedim. Zaten upload edilmiş olan databasei yükleme işini onlar yaparlarsa bugün falan açılır. Olmazsa ne kadar sürer bilmiyorum. Eğer sen bu işlerden anlıyor ve yardım teklif ediyorsan, hacı ve IFeelGood ile bağlantı kur. Ben yarından itibaren iki haftalık bir seyahate çıktığım için internet erişimim düzenli olmayacak. Bu iş yahya'ya ve eğer yardım etmek istersen sana kalıyor o durumda.

Ateistforum'un server problemiyle ilgili son durum: Kullanmakta olduğumuz server'ın işletim sistemi yenilendi, fakat herşey default haline döndüğü için onu tekrar eski haline dönüştürmek, dataları tekrar yüklemek ve gerekli konfigürasyonları yapmak, vs çok zaman alacak. Bu yüzden şu aşamada forumu geçici olarak başka bir server'dan açmaya uğraşıyoruz. Ama o konuda da teknik problemler çıkıyor. Database'imiz çok büyük olduğu için 24 parçaya ayırıp o tarafa aktarmaya çalışıyoruz, fakat hem uzun sürüyor hem de arada teknik bazı sorunlar çıkıyor. Önümüzdeki günlerde benden çok teknik danışmanımız yahya bu işlerle ilgilenecek. Benim yarından itibaren bir süre düzenli internet erişimim olmayacak. Dolayısıyla işin gerisini yahya'ya devretmek zorundayım. İlglenirse kısa zamanda forumu en azından başka bir server'dan geçici olarak açabileceğimizi zannediyorum. İlgilenemezse forumun tekrar açılması daha da uzayabilir. Bilginiz olsun diye duyurmak istedim.

BOSS, O tür bir bağış kısmı bir ara vardı forumda. Bazı katılımcılarımızdan da paypal yoluyla bağış gelmişti. Ama o uygulama yüzünden çok acımasız eleştirilerin hedefi olduk, sonunda bitirdik o uygulamayı. Zaten nefret edenimiz, sevmeyenimiz çok, işin içine para falan da girdiğinde daha da ciddiye biniyor olay ve insanların eline bizi eleştirebilecekleri daha fazla koz verilmiş oluyor. Bu yüzden vazgeçtik sonradan. Şu anda masrafın hemen hemen hepsini hacı karşılıyor, idare ediyoruz.

BOSS, Bu adamlar profesyonel değiller evet. Geçmişte de ne zaman teknik desteklerine ihtiyaç duysak bunu açıkça gördük. Dediğin gibi kendi evlerinde server işleten birkaç genç bile olabilirler. Bilmiyorum, çünkü yerlerini görmeden satın alıyor insan bu tür hizmetleri. Tek bildiğim, bunların fiyatının diğer dedicated server'ların çoğunun neredeyse yarısı kadar olması. Biz normal olarak shared serverlar kullanıyorduk. Oralarda barınamayınca birkaç yıl önce dedicated server araştırdık ve pahalı olduklarını gördük. Bunların fiyatı nispeten düşük olunca da bunlardan aldık. Sonuçta bir kar amacı güden ve yaptığı işten para kazanan bir sayfa değiliz. Onun için de masrafı minimum tutacak çözümler aradık, arıyoruz hep. Ama bu adamlarla olmuyor. Uzun vadede bu adamları değiştirmek zorunda kalabiliriz gibi gözüküyor.

BOSS, Haklı olabilirsin, bilmiyorum. Bana da tuhaf geldi bu virüs/malware kapma hikayesi zaten. Ama yaşanan bazı şeylerin başka doğru dürüst açıklaması da yok. Mesela, dahil olduğumuz network'un security teknisyeninden bir "abuse warning" emaili de aldık. İddia ettiğine göre bizim server'dan originate eden bir TCP sweep tespit etmiş. Bu normal olarak başka bilgisayarları kendi amacı için kullanmaya çalışan hacker'ların falan boş ve güvensiz portları tespit etmek için yaptığı bir tarama anladığım kadarıyla. Bizim serverda bizim yüklediğimiz ve böyle birşey yapacak bir uygulama yazılımı yok. Hatta biz bu TCP sweep dediği şeyi yapmayı bile bilmiyoruz. Ama network teknisyeninin dediği doğruysa, bizim server'da bunu yapan bir yazılım çalışıyor demektir, ki bu da virüs/malware kapmış olabileceğini gösteriyor. Nasıl olabilir ben de bilmiyorum ama en azından bu TCP sweep meselesinden dolayı adamların haklı olabileceğini düşündüm.

Son gelişmelerin gösterdiğine göre Ateistforum server'ı virüs/malware kapmış. Son yapılan donanım değişikliklerinin bu işte fonksiyonu belirsiz. Onların hala bir rolü olabilir bana kalırsa. Server güvenliğini geçici olarak azaltan bazı değişiklikler yapıldıysa, o da bu zararlı programlara kapıyı açmış olabilir. Şu anda tüm hard diskin klonu alınıyor. Ondan sonra sadece zarar görmüş library paketleri değil, tüm işletim sistemi yeniden yüklenecek.

BOSS, Ayda 10 dolar verip ayrı bir yer kiralamaya gerek yok. Elimizde bu tür ayrı bir server var zaten. (Bir VPS). Şu anda yedeklenmiş forum dosyaları oraya da yükleniyor. Yani geçici olarak başka yerden açma olayını biz de düşündük ve gerekirse yapacağız. En azından bu upload işlemi bitince yapabilecek duruma geleceğiz. Ama yapmamıza gerek kalır mı bilmiyorum, çünkü adamlar muhtemlen kısa bir süre içinde işletim sistemini yenileyecekler ve ondan sonra problem düzelirse zaten başka birşey yapmaya gerek yok. 24 saat içinde açılabilir o zaman. Ama baktık adamların yapmak istediği güncelleştirmeden sonra da açılmıyor, o zaman dediğin gibi diğer server'dan geçici olarak açacağız.

Forumun veri tabanı fazla yer kaplamıyor. Ama tüm avatarlar ve resimlerin bulunduğu folder 16000 üyesi olan Ateistforum'da oldukça fazla yer kaplıyor haliyle. Bu yüzden işin o kısmı vakit alıyor. Ki bizim durumumuzda forumun veri tabanı bile senin bahsettiğin o tipik veritabanı boyutlarına göre çok daha büyük. (Yaklaşık 315MB).

BOSS, Ateistforum'un serverı full dedicated bir server. Yıllardır da aynı dedicated server'da. İşte bu dedicated server'ın hardware'ini, bu server'ı bize satan şirket olduğu gibi yenilemiş ve o günden beri de problemler bitmiyor. Sanırım bir de saldırılar oluyor aynı zamanda. (Durumu fırsat bilenler saldırıyor). Nihayet server'ımıza erişim sorununu hallettiler. Biz de verilerimizi yedeklemeye başladık. Saatlerdir yedekleme işlemi sürüyor. Az kaldı, bitti sayılır. Yedekleme işlemi bitince, adamlara Server'da yapılacak işletim sistemi güncellemesini yaptıracağız. (Kendimiz uğraşmaktansa adamlara yaptırmayı tercih ediyoruz). Dediklerine göre işletim sisteminin bazı library paketlerinde corruption olmuş. Bunu düzelttiklerinde sorun duzelecek mi göreceğiz.

Henüz işletim sisteminde yapılmasını önerdikleri güncelleştirmeleri yapmadılar. Önce dosyalarımızın backup'ını almak istedik, fakat bize server erişimi veremedikleri için alamıyorduk. Şimdi server erişimi düzelmiş gibi. Server erişimi düzelince site de açıldı. Ama bunun geçici olup olmayacağı meçhul. Çünkü ortada birden fazla problem var gibi gözüküyor. Server'ımızda yapılmasını önerdikleri o işletim sistemi güncelleştirmesi talebinden bize bahsediyorlar ama server'ın yönetim bölümüne erişim konusunda yaşanan problemlerin sebebinin ne olduğunu söylemiyorlar, sanırım kendileri de bilmiyorlar. O problem şu anda yok. O problem kalktığı zaman zaten site de açılıyor. O problem göründüğü kadarıyla işletim sistemi güncelleştirmesi önerdikleri meseleden farklı bir problem. Belki tek problem o olabilir. Ama o da bizim elimizden gelecek bir konu değil. Host şirketin kendi serverlarını işler ve erişilir duruma getirmeleri ile ilgili bir konu. Dolayısıyla, bizim server'da yapmak istedikleri işletim sistemi güncelleştirmelerinin gerekli olup olmadığı meçhul.