Duyum Nedir — Nasil Olusur? Algi Farki nedir? [Basit Anlatim]

[Cougar]

Politikaya biraz ara verelim [zaten bize verebilecekleri hic bir sey yok] ve duyum hakkinda konusalim. Basit konusalim. Cok detaya girmeyelim.

Mesela bir seyi hissetmek ne anlama geliyor? Biz nasil hissediyoruz?

Bildiginiz gibi bizim duyusal reseptorlerimiz vardir. Bunlar belirli uyaran turlerine yanit veren ozel noronlardir. Noron dedigimiz sey bildigimiz sinir hucresidir. [Bunlarin da tabii cesitleri vardir ama konumuz dahilinde degil.] Duyusal bilgi ise bir duyu reseptoru tarafindan algilandiginda duyumu meydana getirir. Ornegin cok basit sekilde soyleyecek olursak, goze giren isik dusunun. Bu isik, gozun arka kismindaki hucrelerde kimyasal degisikliklere neden oluyor. Bu hucreler, aksiyon potansiyelleri bicimindeki mesajlari merkezi sinir sistemine iletiyor. Aksiyon potansiyelini de soyle dusunun; Bir silah var elinizde diyelim. Tetigi cekince patlar. Tetigi cekecek baskiyi tetige uygulayinca atesleniyor. Tetigi cekmeyince ateslenmiyor. Yani, bir noronun yeterli kimyasal-elektriksel enerjiye ulasirsa elindeki bilgiyi diger norona atesliyor. Neyse, bu bizim konumuz degil. Ne diyorduk. Hah, tamam, sinir sistemine ulasan mesajlar var dedik. Bunlar, duyusal uyari enerjisinden aksiyon potansiyeline donusur. Buna da biz, transduksiyon diyoruz.

Muhtemelen ilkokuldan beri bes duyumuz oldugunu  duymussunuzdur: gorme, isitme (isitme), koku (koku alma), tatma (tat alma) ve dokunma (somatosensasyon). Bu bes duyu kavraminin cok da yeterli olmadigi, olayin cok basitlestirildigi ortaya cikti. Yani sadece bes duyumuz yok. Denge (vestibuler duyu), vucut pozisyonu ve hareketi (propriyosepsiyon ve kinestezi), nosisepsiyon ve sicaklik (termosepsiyon) hakkinda bilgi saglayan duyu sistemlerimiz de vardir. Yani vardir da vardir. Bilgimiz arttikca daha fazlasi da ortaya cikacaktir. 

Olayi basitce ozetlersek, duyusal reseptorlerimiz surekli olarak cevreden bilgi toplarken, sonucta dunyayla nasil etkilesim kurdugumuzu etkileyen sey bu bilgiyi nasil yorumladigimizdir.Buna da algi denir. Algi, kabaca, duyusal bilgilerin nasil organize edildigi, yorumlandigi ve bilincli olarak deneyimlendigi anlamina gelir. Zaten duyum ile algi farki da budur. 

Bu arada, iki video paylasacagim.  Biraz bu konulardan bahsediyorlar. Gorme isleminin goz ve beyindeki isleminden deginiyor. Ilk videoda, arzu edenler Turkce secenegini ayarlayabilir. Buyrun, iyi seyirler.

 

2 Video onerisi:

10-Minute Neuroscience: Visual Pathways [Turkce secenegi var]

 

 

 

Diger video; 

Görsel Algı Bilgisi (Sinir Sistemi Fizyolojisi) (Psikoloji / Çevreyi Algılama) Turkce Anlatim

 

[MrBean]

Benim merak ettiğim konu benim kırmızı olarak gördüğümü başkası mavi olarak görse bile aynı rengi seçme olasılığımız var mı?

Eski tüplü televizyonlardan renk bağlantılarını değiştirince renklerde değişiyordu. Onun gibi olur mu?

 

Bazı insanlarda üç renk dışında  fazladan  reseptör olduğu söyleniyor.  Renk körlerinde ise bunlardan bazıları eksik oluyor.

[MrBean]

https://en.wikipedia.org/wiki/Negative_(photography)

Böyle farklı görüp aynı rengi seçme durumu olabilir bence.  Mavi rengi kırmızı gören birine mavi resim gösterince buna mavi diyeceksin diye öğretiliyor sonuçta.

Aynı şey siyah beyaz içinde geçerli. 

[MrBean]

https://doruktip.com/renk_korlugu_testi.html

Renk körlüğü  testinde böyle silik olanları zor görüyorum ben.

 

[MrBean]

https://www.ateistforum.org/index.php?/topic/68119-koklear-implant/

 

Ateistforumda Koklear implantı yapılmış biri ile yazışmıştık. O mesela farklı algılıyor bize göre sesleri.

[kavak]

Bazı kuşlarda daha fazla reseptörlerin olduĝunu biliniyor. Bu sayede çevreyi bizlerden daha farklı algıladıkları muhakkak.  

[Cougar]

Aslinda renk korlugunu genelleyerek, renkleri hic gorememek olarak algilamamamiz lazim. Bu insanlar genellikle belirli tonlari ayirt etmede zorluk cekse de, bunun seviyesi kisiden kisiye degisebilir. Mesela bazi kisilerde sadece hafif bir bozukluk olabilir. Bazilarinda daha belirgin bir eksiklik olabilir. Yani durum biraz ozneye gore degisir.

[Röpteşambırlı Uzaylı]

ağir ms ve demans hastasi biri olarak şunu diyebilirim ki duyum: beynin işletim merkezine cpu'suna; enerji,elektirik,sinyal aktarimidir.sinyal yoksa veya sinirsel bağlantıda sinyalin frekans kaybı varsa duyumda yok.

hasta biri olarak, çok ağir ms veya demans olmasada; uyuşma, halsizlik, karincalanma,çişi tutamama,hatirlamada güçlük, zihin bulanikliği,dokunduğun bişeyi hissddememe ne ararsan var.şıvan(schwann)hücrelerim bitmiş, miyelin kılıfım kaymiş, bağaşiklik hücrelerimin kafasi karişik.aslinda hepsi uzun yıllar salgilana gelen stres hormonlarina  bağli erken entropy yuzunden ama geçen bir doktor bunun allahin cezasi olduğunu söylüyordu.🤣allah işi gücu bırakmiş beni cezalindiriyor.bazi tarikatta ki tecavuzcu şeyhlere ve muridlerine hiç bişe olmuyor.hepsi turp gibi.bir doktorun böyle açiklama yapmasi ise akıl alir gibi deil.doğuştan duyum kaybi olan çocuklarin suçu ne? Cıpa hastasi olanlar.haydi ben lanetliyim, cadiyim, wampirim... neyse, bu bebeklerin suçı nedir arkadas?

aslinda bu duyumsama sistemi bile bir tanrinin veya ruh diye bişeyin olmadiğinin kanıtıdır.şu şekle bakin.

adamlar deri içinde ki tum resöptörleri yazmiş.hücre bu sayede dışardaki sinyali, enerjiyi hücre içine aliyor.burda ruh nerede? bu resöpterler olmasa( ki cıpa hastalarinda yok.) duş alirken su sıcak mi soğuk mu, kaynar su mu, kaç derece hiç bişey anlamayip duşta haşlanacağiz demek.hala yok ruh falan filam.her sey ortada, ne ruhu kardesim.rıh dediğin milyonlarca resöpterveya sinir hücresi işte.eskiden, orta çağda kim ne bilsin resöptörü, nöronu, sinyal taşiyan proteini vs.

Derimizin altında çeşitli hisleri almaya(basınç, sicaklik, dokunma, aci, ağri gibi) özelleşmiş hücrelerler, reseptörler bulunur.
merkel diskleri ve meisner cisimciği;dokunma.
pacini cisimciği;basınç. 
ruffini cisimciği;sıcaklık.
krause cisimciği;soğuk.
serbest sinir uçlari;ağriyi algılar.

eee ruh bunun neresinde.her şey gayet açik.insan biyolojik bir makinedir.ruh muh,tanri yoktur.hayalperest olmanin manasini yok.ilk ilkel hücrede bu duyularin %99u yoktu.hepsi milyonca yıllar içinde genetik malzemenin altarimi ile

[Kahin]

@Cougar

 

Esenlikler Cougar,

 

Muhtemelen ilkokuldan beri bes duyumuz oldugunu  duymussunuzdur:

Bunu öğrenmek için okula gitmemize gerek yok. Atalarımız bunu binlerce yıl önce biliyorlardı ve hepsi okulsuzdu!!!

Bu insanın temel bilgisinin bir parçasıdır!

 

Yani sadece bes duyumuz yok. Denge (vestibuler duyu), vucut pozisyonu ve hareketi (propriyosepsiyon ve kinestezi), 
nosisepsiyon ve sicaklik (termosepsiyon) hakkinda bilgi saglayan duyu sistemlerimiz de vardir. Yani vardir da vardir. 
Bilgimiz arttikca daha fazlasi da ortaya cikacaktir.  

Şimdi gerçekten abarttın!

Böyle saçmalıkları nereden öğreniyorsun?

 

Predictor