Nesnel Idealizm

[evrensel-insan]

Epistemolojik olarak varliklarin ne oldugu, neden o oldugu, hangi varligin gercek oldugu ve gercekligin ontolojik olarak ne oldugu konusunda, insanoglu yuzyillardir tartismaktadir.

 

Buradaki en bastas gelen epistemolojik sorun; varligi ortaya koyan insanoglunun bu konudaki belirleyici ve belirtici faktor oldugunun algilanamamasidir.

 

Basta dogalzihniyet olmak uzere, fenomenal zihniyet; kendisi de goruntu veren insanoglunun diger fenomenlasrden farkini ortaya koyamamakta; insanoglunu ya materyalizm temelli maddelestirmek ve indirgemek, ya da idealizm temelli insanoglunu bir akila kul etmek indirgemeciligindedir.

 

Buradaki idealizmin ve materyalizmin ortak noktasi akilciligin inanci olan kendi indirgedikleri varliklarini "ilk, tek, mutlak, kesin" kilmak ve bunu sorgulanmaz hale getirmektir.

 

Iste nesnel ve objektifligin, fenomenal goruntuye; akilci inancsal, ideolojik, teleolojik, teolojik ve metafizik(fizik otesi) anlam ve icerik yuklemesi idealizmdir.

 

Bir cesit felsefenin oz ve goruntusundeki ozunu ortaya koymadir. Sonucta oz goruntu vermez ve tamamen akilciligin bir duyumsal algisinin yaratimidir.

Nesnel idealizme, ontoloji disinda teolojiden de ornekler verebiliriz.

 

Basta hyloteizmin maddeyi tanrilastirmasi, panteizmin evreni tanrilastirmasi, varolusculugun mistisizm teslimiyetini de nesnel idealizm olarak siralayabiliriz.

 

Nesnel idealizm, kisaca goruntu veren her turlu fenomenin akilciligin inancsal ve ideolojik dogrulamasi temelinde bir nesneyi aklin bir yaratimi olan oze ozdes kilmasidir.

 

Kisaca nesnel oz olarak ta adlandirabiliriz.

 

Nesnenin her turlu gorunumunun dile geldigi, fiziksel bilgi temelli aciklamaya paralelolarak; bilhassa teolojik temeldeki ve fizik otesi temeldeki varliksal oz, yani goruntu vermeyen oz; nesnel idealizmi olusturur.

 

Sonucta materyalizm nesnelligi ve idealizmin oznelligi goruntu olarak farklilassa bile; akilci olarak ozde birlesir. Bu oz de bilimsel olmayan ozelliklerin (ilk, tek, mutlak, kesin v.s. temelli indirgemecilik ve determinizm) insanoglu eliyle nesneye eklenmesidir.