Kuran mantığa dayalıdır safsatası

[Mantılı]

"Kuran mantığa dayalıdır ve kuranı düz mantıkla okuyan herkes onun tanrıdan geldiğine hükmeder" iddiası üzerine bir şeyler yazmak istiyorum.

Kuranın tanrının kelamı olduğu, tutarsızlık ve çelişkiler barındırmayan kusursuz bir kitap olduğu söyleniyor genelde. Zaten aksini iddia etmek tanrının mükemmel olmadığını veya tanrının kelamının doğru aktarılamadığını, yani kuranın hatalı olduğunu iddia etmek olur.

Oysa ki kuranda çok büyük bir mantık hatası vardır. Hem de ironiye bakın ki, tam da kuranın mantığa dayalı olduğunu açıklayan ayette. (Nisa, 82). Önce ilgili ayeti ve tefsirini paylaşayım. Ondan sonra da ayeti mantıksal açıdan inceleyelim ve ufak bir değişiklik yaparak daha mantıklı hale gelmesini sağlayalım.

Nisa Suresi, Ayet 82

Meal:
"Hâlâ Kur'an'ı düşünüp anlamaya çalışmıyorlar mı? Eğer o, Allah'tan başkası tarafından (indirilmiş) olsaydı, mutlaka onda birçok çelişki bulurlardı."

Tefsir:
Kur’an’a inanmayan, Allah ve resulüne itaat etmeyen gayri müslimlerin Kur’an üzerinde düşünmeye davet edilmeleri iki önemli gerçeğe dayanmaktadır:

a) Kur’an’ın eşsizliği (i‘câz) inancı, bir bilgi ve hidayet kaynağı olarak öneminin anlaşılıp tasdik edilmesi yalnızca müminlerin –imana dayalı– sübjektif değerlendirmelerine bağlı ve bunların sonucu değildir. Normal, akla ve mantığa sahip her insan düzgün düşündüğü ve Kur’an’ı peşin hükümsüz incelediği zaman bu sonuca varacaktır.

b) Kur’an’ı Allah’tan alıp tebliğ eden Resûlullah ona güvenmektedir. Yâre ve ağyâre onu sunarak incelemelerini, onun Allah’tan olduğuna aklen hükmettikten ve vicdanen kanaat getirdikten sonra inanmalarını istemektedir. Bunu isteyebilmektedir; çünkü onda hiçbir tutarsızlık ve çelişki yoktur.

Kur’an-ı Kerîm yaklaşık yirmi üç yıl içinde gece ve gündüz, kışın ve yazın, hazarda ve yolculukta, sıkıntıda ve rahatlıkta, darlıkta ve bollukta, savaşta ve barışta parça parça gelmiştir. Muhtevası fevkalâde zengin ve çeşitlidir. İnsan ve insaniyetle ilgili her konuya, varlığın başlangıç ve sonuna, yaratılış ve yok edilişe, ahlâkî erdemlere, fert ve cemiyet olarak insanla ilgili kurallara ve kanunlara, tarihî olaylara, kıssalara temas etmekte, insanları eğitmeye yönelik öğüt ve ibret tablolarına yer vermektedir. Buna rağmen onun ne üslûbunda (eşsiz ifadesinde, edebî seviyesinde) ne de temas ettiği konular, getirdiği hükümler ve verdiği bilgiler arasında bir tutarsızlık, bir çelişki ve –kaynak farkı düşüncesine götürecek– bir farklılık vardır. İnansın inanmasın düz mantıkla düşünen herkesin Kur’an’ı inceleyerek ulaşabileceği bu sonuç, onun Allah’tan geldiğinin reddedilemez bir delilini teşkil etmektedir. Şu halde onun davetini kabul etmeyenlerin bu tavır ve kararları, akıl muhakemesinden ve bilgiden ziyade kökleşmiş peşin hükümlere, beşerî zaaflara, aklıselimin işleyişini engelleyen duygu ve tutku hâkimiyetine dayanmaktadır. Nitekim “Kur’an’ı okuyup düşünmezler mi? Yoksa kalpleri üzerinde kilitleri mi var!” (Muhammed 47/24) meâlindeki âyet, sağlıklı düşünmeyi engelleyen bu psikolojik etkenleri daha canlı bir biçimde vurgula

Kaynak: https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/tefsir-2/nisa-suresi-4/ayet-80/diyanet-isleri-baskanligi-meali-1

 

Bu ayette bir mantık hatası var. Dolayısıyla ya tanrı temel mantık kurallarını bilmiyor ya da aktarımda bir hata var ve kuran mükemmel değil. Neden mi?

"Eğer o, Allah'tan başkası tarafından (indirilmiş) olsaydı, mutlaka onda birçok çelişki bulurlardı."

Temel mantık kurallarını bilen, sağlıklı düşünebilen bir insan mantık hatası, tutarsızlık ve çelişki içermeyen bir yazı yazabilir. İçinde çelişki olmayan her yazı tanrıdan gelmek zorunda değildir.

Burada başvurduğum mantık hatası tabirinin yanlış anlaşılmasını istemem. Yapısal açıdan sıkıntılı bir tasımda varılan sonucun da hatalı olduğunu iddia edemeyiz. Sonuç hala doğru olabilir ama bu sonuca yanlış yöntemler izleyerek vardığınız anlamına gelir.

Lakin yukarıda çok bariz bir mantık hatası var. Tanrıdan başkasının yazacağı her şeyin çelişkilerle dolu olacağı söyleniyor ve bu açıkça yanlış. Kaldı ki varılan sonuç doğru olsaydı bile argüman hatalı kurulduğu için ciddiye almamız mümkün olamaz. Kurulan mantık özetle şöyle:  

Önerme 1: Eğer kuran allahtan geldiyse içinde kusur bulunayacaktır.
Önerme 2: Kuranda hiçbir kusur bulunmamaktadır.
Sonuç: Dolayısıyla kuranı allah göndermiştir.

Buradaki hatayı görebiliyor musunuz? Şundan hiçbir farkı yok:

Önerme 1: Bahar geldiği zaman bazı ağaçlar yeşerir.
Önerme 2: Bazı ağaçlar yeşermiştir.
Sonuç: O halde bahar gelmiştir.

Hayır, ağaçlar yaz mevsiminde de hala yeşil olabilir. Bazı ağaçlar yıl boyu da yeşil olabilir. Buradan baharın geldiği veya bahar aylarında olduğumuz anlamı çıkartılamaz. Aynı şekilde kuranı tanrı göndermiş olmasaydı bile kusursuz bir şekilde yazılabilirdi.

Bu hata sonculun kabulü hatası olarak bilinir. Merak edenler için:

(https://tr.wikipedia.org/wiki/Sonculun_kabulü)

 

Şimdi gelelim söz konusu ayeti mantık açısından düzeltmeye. Bunu başardığımız takdirde tanrının kelamındaki bir mantık hatasını, bir tutarsızlığı, bir eksikliği gidermiş olacağız.

Nisa 82, Versiyon 2.0

"Hâlâ Kur'an'ı düşünüp anlamaya çalışmıyorlar mı? Şayet Kur'an Allah'tan başkası tarafından gönderilmiş olsaydı tutarsızlıklarla dolu olması gibi hatalı bir beklentiye düşülebilirdi. Lakin bu beklenti akla uygun değildir. Kur'an'ın hakikati, varsayılan mükemmelliğinde değil, hakikat ile uyumundadır."

Ne düşünüyorsunuz? Kuran mantıklı mı sizce?
 

[Kovulmuş Üye]

Cinlerle ve karıncalarla konuşmak konusu aklıma yatmaya başladı galiba.

Kuranın çoğu yerinde çelişki mantık hatası vardır. İllaki bilimsel olması gerekmez.

Örneğin bakara ( inek ) bölümü ilk cümlesi

Elif lâm mim diye başlar yani bunlar Arap alfabesinin harfleridir. A L M gibi.

Sonraki cümlede ise der ki , bu öyle bir kitaptır ki hiç şüphe yoktur.

O zaman elif lam mim ne demek? Diye sormak gerek. Ancak bunun açıklaması hakkında kimse birşey bilmiyor. İşte kendi teolojik kurgusuyla bile çelişiyor. Demek ki kuran şüphe içermiyor önermesi daha ilk cümleden güme gitti.

Ardından " kitap" iddiası da ikinci hatayı barındırıyor. Kuran muhammed döneminde yazılırken kitap yoktu ki?

O zaman hangi kitap bu? Sorusu akla geliyor. Eğer bu kitap günümüzdeki kuran kitabıysa zaten çelişkileri var. Eğer başka bir kitaptan söz ediliyorsa , demektir ki kuran apaçık değil şifreli gizlidir.

Eğer gizli bir kitaptan söz ediliyorsa , Kitapta hiç şüphe yoktur, iddiası yine çöpe gider.

Yazılmış onlarca tefsir aslında kuranın yalan olduğunun ispatıdır.

Allah açıklayamamış ki ardından yüzbinlerce sayfa kitap yazılarak açıklanması düşünülmüş.

 

[Mantılı]

Mantık hatalarını bilimsel yöntemle irdelemeyi tercih ediyorum. Öbür türlü eleştiriler benim gözümde iddiadan öteye geçmiyor. 

Ayrıca karşı taraf bunları kolayca görmezden gelebiliyor. Çünkü müslümanlar bile kendi içinde her konuda anlaşabilmiş değil. Çoğu mevzu yoruma açık. Mezhepler arasındaki yorum farklarının yanı sıra aynı mezhepten olan insanlar bile farklı yorumlayabiliyor.

Örneğin kitap olması/olmaması mevzusu. Bir müslüman bunu gayet de şöyle cevaplayabilir. "Evet, kitap yoktu. Bu da allahın geleceğe dair kehanetlerde bulunduğunu ve bu kehanetlerin doğru çıktığını kanıtlar. Dolayısıyla iddianızda belirttiğiniz kitap söylemi kurandaki bir çelişkisi veya hata değil, allahın yüceliğini, kuranın gerçekliğini gösteren bir mucizedir." 

Eleştiren insanlara her daim tavsiyem aceleci davranıp, "işte bir çelişki buldum" hatasına düşmemeleri. Herhangi bir tartışmada öncelikle karşı tarafın iddiasının ne olduğunu tam olarak anlamamız lazım.    

Hadisleri olduğu gibi reddeden insanlar da var mesela. Reddetme gerekçeleri çoğu zaman peygamberin "ben size allahın kelamını indiriyorum, benim sözlerimi niye yazarsınız" mealinde bir sözüne, yani yine bir hadise dayanıyor. Karşınızdaki kişinin hadislerle ilgili düşüncesini bilmeden hadisler üzerinden eleştirirseniz karşı taraf bu konuda size katılabilir ve bir anda dinleyenlerin gözünde saldırgan bir kişi olarak görülmeye başlarsınız. Dolayısıyla karşı tarafın bu konudaki düşüncelerini bilmediğim sürece hadisleri de tartışma alanının dışında tutuyorum.

İslamı veya herhangi bir dini eleştirmek ilk bakışta kolay gibi görünse de bu işi ciddiye alan ve dersine iyi çalışmış bir müslümanla münazara edecekseniz konuya belli bir ölçüde hakim olmak zorundasınız. Bunun için ilahiyatçı olmak lazım demiyorum elbette.

Ben genellikle tümevarım yöntemiyle mantıksal açıdan ele almak ve karşı taraftan delil istemekten yanayım. İddia onlara ait, ispat sorumluluğu da onlara düşer çünkü. Ancak bugüne kadar çoğu zaman gördüğüm şey şu, başlangıç argümanı ne olursa olsun doğru soruları sorarsanız eninde sonunda bir noktada "inancım böyle" demek zorunda kalıyorlar. En kötüsü de kitaplarındaki bir yanlışlığı (günümüzde kabul görmüş ahlak anlayışına aykırı bir şeyde mesela) yanlış olarak kabul etmekten ziyade o yanlışı savunmaya başlamaları. 

Hristiyanlarla münazara etmekse bazen daha zor, bazen de daha kolay. Zorlaştıran kısım, hristiyanlığın islama göre çok daha fazla denominasyonuna bağlı çok farklı şekillerde yorumlanabiliyor olması ve buna bağlı olarak karşıdaki kişinin tanrıyı nasıl tanımladığını doğru anlamak zorunda olmanız. Öte yandan islamın en zayıf noktalarından biri kuranın tanrının mükemmel ve son kitabı olduğu iddiası. Bunun sebebi de henüz islamda, hristiyanlıktakine benzer bir reformasyonun yaşanmamış, birtakım hataların giderilmemiş olması.

 

  

[Kovulmuş Üye]

7 dakika önce, Mantılı yazdı:

Örneğin kitap olması/olmaması mevzusu. Bir müslüman bunu gayet de şöyle cevaplayabilir. "Evet, kitap yoktu. Bu da allahın geleceğe dair kehanetlerde bulunduğunu ve bu kehanetlerin doğru çıktığını kanıtlar. Dolayısıyla iddianızda belirttiğiniz kitap söylemi kurandaki bir çelişkisi veya hata değil, allahın yüceliğini, kuranın gerçekliğini gösteren bir mucizedir." 

Sen bir müslümandan yöntem yordam mı bekliyorsun? Onlara bilimsel delil de göstersen anlamak istemez ise anlamaz.

Mantık da bilimsel bir yordamdır. Ama meleklere cinlere inanmış birine hangi mantığı hangi yordamı anlatacaksın.

[Mantılı]

Sizi de anlıyorum tabii. O türden insan çok ne yazık ki. Ben de yoldan çevirdiğiniz sıradan insanlardan bahsetmiyorum tabii ki. Bu konularda bilgili insanlarla tartışmak çok daha farklı oluyor. Bunu açıkça ifade ettiğimi düşünüyordum.

Ayrıca konuştuğum kişi anlamak istemeyebilir, doğru. İslam savunuculuğu görevini üstlenmiş biriyse zaten tartışmanın sonunda tezinden en ufak şekilde vazgeçmesini bile beklemem. Benim hedeflediğim insanlar tartışmayı dinleyen kişiler. Bu insanların da ilk başta anlamak istemeyeceğini de peşin peşin kabul ediyorum.

Çünkü çocukluktan itibaren endoktrine edilmiş bir insanın bütün hayatını oturttuğu bir inancı kolayca yıkması söz konusu olamaz. Kaldı ki bütün dinler sırf bu yüzden insanları inançlarıyla çelişen her şeyi inkar etmeye programlar. Olsun, sorun değil. Bir şeyler öğrenirse kendi faydasına olur, inkar ederse de elimden gelen bir şey yok. Bir kişinin aklına yatsa benim için yeterli. Önyargılı olmaları tartışmada izleyeceğim yöntemi değiştirmek için yeterli bir gerekçe değil benim için.

 

[kavak]

8 saat önce, Mantılı yazdı:

Mantık hatalarını bilimsel yöntemle irdelemeyi tercih ediyorum. Öbür türlü eleştiriler benim gözümde iddiadan öteye geçmiyor. 

Ayrıca karşı taraf bunları kolayca görmezden gelebiliyor. Çünkü müslümanlar bile kendi içinde her konuda anlaşabilmiş değil. Çoğu mevzu yoruma açık. Mezhepler arasındaki yorum farklarının yanı sıra aynı mezhepten olan insanlar bile farklı yorumlayabiliyor.

 

Bilimsel olarak ele alsanız bile, dindar kesimin pek umrunda değil. Ateistforum´da 20 sene boyunca bu din enine boyuna irdelendi. Müslümanlar yine kendi bildiklerini okumaya devam ettiler. Kör inanç  böyle bir şey işte.