Epistemolojik, Varliksal (Metafizik-Ontolojik) Paradoks

[evrensel-insan]

Epistemolojik temelli ontolojik paradoks;

 

A- bu masa degil mi(eliyle masayi gosterir)

B- evet (masayi gorur ve tasdikler)

A- peki bu melek degil mi-eliyle daha once ad konmamis bir cismi gosterir)

B- Hayir

A-neden?

B-cunku melek fenomen degildir, gozlemlenemez.

A- Peki, sen bu sana gosterdigim seyi gozlemliyor musun?

B-evet

A-o zaman sorun nedir?

B- Bu melek olamaz.

A- Neden?

B-Cunku melek gorunmez.

A-yani sen melek olmamasini gorunmezlige mi bagliyorsun, peki bu gorunen nedir?

B-Adini bilmiyorum.

A-peki masanin masa olduguna inaniyorsun da, bunun neden melek olduguna inanmiyorsun?

B- Cunku masa gorunuyor, melek gorunmuyor.

A- yani sen, bu goruntuyu (eliyle masayi gosterir), masa kavrami ile ozdeslestiriyorsun da, su goruntuyu(elindeki cismi gosterir) melek kavrami ile ozdeslestirmiyorsun. Bunun tek sebebi senin "masa (masa kavrami, masa adli cisim ile ozdeslesir) gorunur, melek (A sahsinin elindeki cisim, inanc olarak melek kavrami ile ozdeslesmez, cunku melek kavraminin, cisimsel bir goruntusu yoktur, gorunmez inanci vardir ) gorunmez" inancin degil mi?

B- evet.

A-o zaman bu sabit bir inanc, eger sen aklin olarak melegin de gorunebildigine inanirsan, ayni masa gibi; bunu (elindeki cismi gosterir), melek kavrami ile ozdeslestirir ve melek olduguna inanirsin.

B-?

 

Goruldugu gibi, hersey kavramin ne oldugu degil; kavramin ne ile ozdeslestigi ve kavramlarin akillardaki almis oldugu sabit anlam ve icerikler.

 

Burada, masa da, melek te; her turlu epistemolojik gerceklik te insanoglu yapilandirmisligidir.

 

Saygilarimla;

evrensel-insan

[mantik]

Meleğe inanılmamasının sebebi sadece görünmemesi değil ki.

 

Melek kavramının bir tanımı var, kendisine atfedilen bazı nitelikler var. Yani her kavramın öyle tabi, sadece melek kavramının değil.

 

Eğer ortada bir algılama sözkonusuysa, algılanan varlığın şimdiye kadar bilinen cisim ve varlıklardan hangisi olduğu, ya da yeni birşey olup olmadığı tespit edilebilir.

 

Yeni birşeyse, o kavrama da bir isim verilir ve tanımlaması yapılır. Yani onu diğer algılananlardan ayıran özellikler tespit edilir, o kavram veya cisim de böylece bilinen varlıklar dünyasında yerini alır.

 

Sorun algılanamaz cisimlerde veya kavramlarda çıkıyor. Bu kavramların sadece zihindeki birer fikir mi, yoksa varlıklar dünyasında yeri olan birer gerçek varlık mı olduğuna karar verebilmek için, o kavramın önce net bir tanımı ("description"), sonra da kendisinin varlığına bizi ikna edecek algısal veriler olup olmadığının tespiti gerekiyor.

 

Kavramı fiziksel dünyaya bağlayan herhangi bir somut gösterge yoksa, yani doğrudan veya dolaylı bir algısal veri yoksa, ve kavram da soyut bir kavram değilse, o zaman yoktur deniyor, ki bu sonuca ulaşmaya hakkımız vardır. Çünkü o durumda bu kavram bir spekülasyondur, varolma potansiyeli taşıyan ama gerçek dünyada varlığına karşılık olmayan birer hayal veya fikirdir bu kavramlar.

 

Soyut kavramların yeri farklı tabi. Soyut kavramlar, somut dünya ile belli ilişkileri olan kavramlardır. Yani kendilerinin somut veya maddi bir yönü yoktur ama somut ve maddi yönü olan kavramlarla ilişki bazında tanımlanan kavramlardır, dolasıyla konumuzla ilgisi yok. Mesela "arkadaşlık" soyut bir kavramdır ama vardır. Varlığı, birbirine yakınlığı olan somut varlıkların varlığı ile bağlantılıdır. Somut varlıkların arasındaki ilişkilerin bir çeşidinin ve kolleksiyonunun adıdır bu soyut kavram. Yani maddi dünya ile, somut kavramlarla ilişki bazında tanımlı birşeydir. Zihnimizde varolan birşeydir ama vardır. Bunun kategorisi farklı. Bu mesela bir "peri"nin, ya da bir "ejderha"nın varlığından farklı bir konu.

 

Dolayısıyla, neyden bahsedildiği net olduğu sürece ortada bir sorun yok bana kalırsa.

[evrensel-insan]

Saygideger mantik;

 

Kavramı fiziksel dünyaya bağlayan herhangi bir somut gösterge yoksa, yani doğrudan veya dolaylı bir algısal veri yoksa, ve kavram da soyut bir kavram değilse, o zaman yoktur deniyor-mantik-

 

 

Konuya ontolojik baktigin zaman, bu gecerli olabilir, cunku sonucta kavramin, aklin onu onu isaret eden ile ozdeslestirebilip, ozdeslestirememesine baglidir. Bu da bir ozdeslestirme sorunudur.

 

Ama epistemolojik olarak, yok olan bir kavram yoktur. Cunku kavramin gercekligi onu var kilar. Buradaki olan kavram uzerinden dogal zihniyetin yapisinin isleyisi uygulanir, yani kavrami ozdeslestirecek aklin inanci varlar, kavrami ozdeslestirecek aklin inanci yoklar.

 

Dolayisiyle, var/yok bir kavram degil; kavramin olumlu/olumsuz ifadesidir. Iste bu ifade de, ifade edenin kavrama verdigi anlam, icerik ve kavram ile kurdugu bag ve iliski temelindedir.

 

Bu icerik olumsuz ve bag kurulmazsa; kavramin ifadesi, yok; icerik olumlu ve bag kurulmussa, kavramin icerigi vardir.

 

Zaten kavram yoksa, ifade de yoktur. Kavram otesi, bilgi otesi ve epistemoloji otesidir.

 

Oyuzden kavramlar, epistemolojik gerceklik olarak; maddi, nesnel, manevi, oznel, gorunussel, ozsel, ozel genel, soyut, somut olabilirler.

 

Ayrica unutmamak gerekirki, aklin kendisine dogruladigi ideolojik inancinin, mutlaka dogrulamasinin bir temeli vardir ve bu temel maddesel somut ve nesneldir.

 

Mesela, Allah kuran ile, sevgi, sahis, kitap, cicek, cocuk v.s. ile; demokrasi izm ile somutlanir.

 

Zaten akil soyutu somutlayamasaydi, ne bir sistem ne bir kurum, ne bir idare sekli, ne de bir duzen olurdu.

 

Onemli olan, aklin ozdeslestirmesinin fictional, yani kurgusal mi, factual, yani olgusal mi oldugudur.

 

Burada bilimsel olan, olgusal olandir.

 

 

Oyuzden OZDESLESEMEYEN BIR KAVRAM MUMKUN DEGILDIR. Zaten kavram, alginin bir seyle ozdeslesmesi sonucu dogar.

Hersey kavram ile, epistemolojik olarak sinirlidir. Bu sinirin degisimi de, surekli suregelen bir surectir.

 

Algilanamaz kavram yoktur, cunku tum kavramlar, ya yansiyanin bes duyu algisi, ya da yansiyanin duyum, sezgi algisidir. ifade olarak varlayan, yoklanan, ya da bilinmez, kilinan kavram (tanri var/yok/bilinemez ifadesi gibi, halbuki tanri kavrami vardir) vardir. Bu da dedigim gibi, o kavrama o aklin verdigi anlam ve icerik, kavramin ne ile ozdeslestigi ve kavram ile kurulan bagdir(teizm, monoteizm, polyteizm, deizm, panteizm, panenteizm, agnostisizm, ateizm).

 

Saygilarimla;

 

evrensel-insan