Jump to content

Matematik bir doğa kanunu mudur?


Predictor

Recommended Posts

Hayır, matematik sadece bir dildir, saymakla ilgilidir ve saymak bir insan faaliyetidir. Matematik keşfedilmemiş, tanımlar ve semboller aracılığıyla kişiler arası olarak geliştirilmiştir, yani matematik doğal bir olgu değildir. Matematik doğayı tanımlamak için kullanılır, ancak bu tanım doğanın değil, dilin bir parçasıdır ve bu nedenle matematik zihinsel bir üründür. Bu bulgulara rağmen, hala kibirli matematikçiler sunu savunuyor: sayılar ve semboller gibi matematiksel nesnelerin matematikçinin kafasından çıkan kavramlar değil de, daha ziyade bir varoluşa sahip olduklarını.

Link to comment
Share on other sites

İlginç ve güzel bir soru hakikaten.

Tek bildiĝim, sizin de söylediĝiniz gibi doĝayı tanımlamak için kullanıyoruz.

Kainatın diĝer ucundaki zeki bir canlı, bizim kullandıĝımız matematiĝin aynısını (formüller vs.) kullanır mıydı, daha doĝrusu aynı sonuca varmak için kullanmak zorunda mı?

Link to comment
Share on other sites

@kavak

Doğada her şey, her zaman ve her yerde aynı koşullar altında tekrar eden bir bağlantıya tabidir. Doğa kanunları, işlevsel ilişkilerde doğanın bu özerkliğini yakalamaya yönelik insan girişimleridir. Dünya olaylarına (determinizme) neden olmazlar, sadece insanların onlardan okumaya çalıştıkları kurallardır.

Doğanın en önemli yasaları, fiziğin korunum yasalarıdır: enerjinin korunumu, momentum, açısal momentum, vb. Mekanikte, Newton'un kuvvet yasası geçerlidir: kuvvet = kütle çarpı ivme ve düşme yasaları vs.

Bir de günlük hayatta kullandığımız yasalar var, mesela insan olmak için bir anneye ve babaya ihtiyaç var, bu da bir doğa kanunudur.

Ancak tüm bu yasalar temel yüklere dayalıdır, yani maddi dünyanın ebedi, değişmez, belirlenimci yasalarına:

parçacıklar (proton/elektron) arasındaki elektro manyetik etkileşim.

Bu yasa aynı bir satranç oyununa da benzetilebilir:

Figürlerin (proton/elektron) nasıl hareket edileceğine dair kurallar (yasalar) kesinlikle sabittir. Ancak figürlerin nasıl hareket ettirileceği sabit değil.

Neyi hareket ettireceğine (bir piyon veya bir at) özgürce karar verebilirsin. Ancak figürlerin nasıl hareket edebileceği kesinlikle sabittir. Sonsuz sayıda hamle seçebilirsin.

 

Not: bana sen diye hitap edebilirsin. Ben forumlarda herkesi senliyorum.

Link to comment
Share on other sites

Pardon, soruyu değiştirmişsin? cevaptan sonra gördüm.

Kainatın diĝer ucundaki zeki bir canlı, bizim kullandıĝımız matematiĝin aynısını (formüller vs.) kullanır mıydı, daha doĝrusu 
aynı sonuca varmak için kullanmak zorunda mı? 

Böyle sorulara cevap vermiyorum. Bu tür soruları burada forumda yazan ileri fizikçiye sormalısınız., o bu konuda kompetan.

Link to comment
Share on other sites

On 13.06.2023 at 22:57, Predictor yazdı:

Hayır, matematik sadece bir dildir, saymakla ilgilidir ve saymak bir insan faaliyetidir. Matematik keşfedilmemiş, tanımlar ve semboller aracılığıyla kişiler arası olarak geliştirilmiştir, yani matematik doğal bir olgu değildir. Matematik doğayı tanımlamak için kullanılır, ancak bu tanım doğanın değil, dilin bir parçasıdır ve bu nedenle matematik zihinsel bir üründür. Bu bulgulara rağmen, hala kibirli matematikçiler sunu savunuyor: sayılar ve semboller gibi matematiksel nesnelerin matematikçinin kafasından çıkan kavramlar değil de, daha ziyade bir varoluşa sahip olduklarını.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Planimetre

https://en.wikipedia.org/wiki/Planimeter

Bu alet kapalı eğrilerin iç tarafında kalan alanı buluyor.

İntegral hesabıda yapıyor. 

İnsan zihni nerede? :)

 

 

 

Link to comment
Share on other sites

11 saat önce, Predictor yazdı:

Pardon, soruyu değiştirmişsin? cevaptan sonra gördüm.

Kainatın diĝer ucundaki zeki bir canlı, bizim kullandıĝımız matematiĝin aynısını (formüller vs.) kullanır mıydı, daha doĝrusu 
aynı sonuca varmak için kullanmak zorunda mı? 

Böyle sorulara cevap vermiyorum. Bu tür soruları burada forumda yazan ileri fizikçiye sormalısınız., o bu konuda kompetan.

Ne demek istediĝinizi anlamadım. 

Uzaylıları kastediyorsanız... Onların varlıklarının kanıtlanmamış olduklarını biliyorum. Keza onların var olup olmadıkları başka bir konu elbette.

Onları farzı misal olarak kullandım, çünkü mevzubahis matematik olduĝu için ve tüm kainatı kapsadıĝı için, öyle bir soru sordum.

Neyse, her soru cevaplanmak zorunda deĝil.:)

Fibonacci dizisi doĝada var ve onları gözlemliyoruz. Mesela ayçiçeĝi çekirdeklerin dizilimleri, bazı bitkilerinin yapraklarının dizilimleri vs.

Tamam her ne kadar "sayıcı" biz olsak da, bu dizi bizlerden baĝımsız olarak ortaya çıkmış.  Bu durumda insan, insan zihni veya her neyse, bunun neresinde?

Fibonacci örneĝinde olduĝu gibi, belki de kullandıĝımız matematik doĝanın da bizzat kendi dilidir.

 

 

Link to comment
Share on other sites

@kavak

Fibonacci dizisi doĝada var ve onları gözlemliyoruz. Mesela ayçiçeĝi çekirdeklerin dizilimleri, bazı bitkilerinin 
yapraklarının dizilimleri vs.

Tamam her ne kadar "sayıcı" biz olsak da, bu dizi bizlerden baĝımsız olarak ortaya çıkmış.  Bu durumda insan, insan 
zihni veya her neyse, bunun neresinde?

Fibonacci örneĝinde olduĝu gibi, belki de kullandıĝımız matematik doĝanın da bizzat kendi dilidir. 

Mantık hatanı görüyor musun?

Sana bir ipucu vereyim:

Fibonacci dizisi doĝada var ve onları gözlemliyoruz. 
Tamam her ne kadar "sayıcı" biz olsak da.

 

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Giriş yap

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
×
×
  • Create New...