Toshiba-Kongsberg Skandalı

[reichminister]

Michael Crichton'un "Rising Sun" adlı romanında atıf yapılması sayesinde haberdar olup araştırdığım olay.

Tarihe, Soğuk Savaşın son zamanları olan 1987 yılında geçmiş, ABD'yi rahatsız etmiş skandaldır. Toshiba çalışanlarından birinin sızdırması sonucu açığa çıkıyor ve devamında yürütülen soruşturmalar neticesinde, Japon teknoloji devi Toshiba ile Norveç silah-sanayi şirketi Kongsberg'in, Sovyetler Birliğine nükleer denizaltılar için ileri teknoloji motor sistemleri sağladığı anlaşılıyor.

1945'te batı bloğu ülkeler, komünist ülkelere askeri ambargo uygulama kararı aldıktan sonra, olası teknoloji transferini denetlemek için bir uluslararası kurul oluşturuldu.(The Coordinating Committee for Multilateral Export Controls). Bu olay da aynı kurul tarafından inceleniyor. Sonuçta bahsi geçen iki firmanın hayalet şirketler aracılığıyla Sovyetler'e denizaltı motorlarının ~20 kat daha sessiz çalışmasını sağlayacak teknolojiyi sattığı kesinleştiriliyor. Basit gibi görünse de, bu durum Sovyet nükleer denizaltılarının tespit edilmeden amerika kıyılarına sokulup istediği gibi hareket edebileceği anlamına geldiğinden ABD'de infial yaratmıştır.

Bu sebepten ABD kongresi Toshiba'yı bir yıl süreyle iç pazardan banlıyor, Japon mahkemesi ise uluslararası komite kurallarını ihlal ettiği için şirket yöneticilerinden ikisine 10 ay hapis, şirkete de 100m dolar para cezası veriyor. Kongsberg devlet bağlantılı olduğu için çok fazla üzerine gidilmiyor ve şirket Norveç tarafından kapatılıyor.

kaynak : https://www.kcl.ac.uk/news/the-toshiba-kongsberg-case

[kavak]

Teknoloji hırsızlıĝı zannedildiĝinden daha yaygındır, çünkü Know How (bilgi birikimi) elde etmek bir hayli pahalıdır. Emek ister, zaman ister, para ister, uzman elemanlara gerek var. Haliyle kısa yoldan veya fazla emek/para sarfetmeden önemli bilgilere ulaşmaya çalışılır.