kirec

her davranışın evrimsel bir açıklaması ve temeli olabilir... güzel şarkı söylemek bir çok hayati avantajı sağlayabilir... daha çok bireyle tanışma ve görüşme imkanı yaşamda kalma kousunda pek çok artıları getirir... dolayısıyla iyi müzik yapabilme genine sahip olan bireyler evrimsel açıdan biraz daha avantajlı sayılabilirler...

tanrı yemin etmez mi... neden etmez... kafanızdaki tanrı imajı yemin etmemesi gerektiği için mi... tanrı şunu der mi bunu yapar mı hiç... bunu neye dayanarak söyleyebiliyoruz... demmekki kafamızda bir tanrı imajı var ve o yemin etmez konuşmaz şunu bunu yapmaz... belki de kafadaki tanrı imajı yanlıştır... olamaz mı...

bu iş nasıl oldu... biri yaptı.... bnu yapan nasıl biri .... bilmiyorum .... o zaman kendi kendine olmuştur... sen bilirsin öyle diyorsan öyledir...

ne iyidir.... ne kötüdür... iyi dediğimiz şeylere biz neden iyi deriz.... kötü dediğimiz şeyler neye göre belirlenir.... ahlak şu iyi bu kötü demekle belirleniyorsa... acaba iyi ve kötü dediğimiz şeyler evrimle mi belirlenmiştir.... mesela sağlığımızı tehlikeye sokan şeylere kötü deriz.... bu ahlaki düşünce evrilerek mi oluşmuştur.... sağlığı tehilkeye sokan davranışlardan uzak durma özellliği genle belirleniyor ise.... bu gene sahip olan canlıların hayatta kalma ve nesillerini devamettirme olasılığı artacaktır... çünkü sağlığına dikkat etmeme özelliğini veren gene sahip olma hayatta kalma ve neslini devam ettirme imkanını azaltır.... haytta kalma temel iyidir.... bu eğilim olmasa zaten hayat devam edemezdi... hayata ve sağlığa zarar vermeyenler iyi zarar verenler kötüdür... oldu mu... sağolun varolun dediğimiz zaman en üst düzeyde iyilik temennnisinde bulunmuş oluyoruz... geber dersek kötü bir şey demiş oluruz...

suç nedir... ve ceza ... bu konuyla ilgili okurken hoşuma giden bir yazıyı paylşayım belki konunun akışına katkısı olur... suç hukuki anlamda, cezanin öngördügü davranis bicimidir. ceza hukukunun en cetrefilli konularindan birini teskil eder. sucun tanimlamasindaki zorluk öznel algi ile nesnel durumun birbiriyle catismasindan kaynaklanmaktadir. yasakoyucu, nesnel yasalar koyarak kimi davranis bicimlerine ceza getirmekte ve bunlarin yasanin objesini olusturan yurttaslarinca adeta ezbere bilindiginden yola cikmaktadir. oysa ki öznel algiya sahip bir yasa nesnesi olan insan, kimi durumlari kendisinden beklendigi gibi degil, düsünsel gelisiminin vardigi asama ölceginde algilayabilmektedir. burada durup, hukuki anlamda sucun tanimini yapmak gerekirse: suc islenen fiilin kinanabilmesini gerektirir. bu da ancak, failin hukuka uygun davranabilmesi olanakli iken yasadisiligi sectigi durumlarda mümkündür. her insan, suc kokan bir durumla karsilastiginda vicdaniyla hesaplasmak ve hukuka uygun olan ile yasadisilik arasinda bir secim yapmak zorunda kalinca, hukuka uygun olani secmek durumundadir. cünkü, dünyanin tüm hukuk sistemleri, eger ortada düsünsel yargiyi safdisi etmis bir hastalik veya gecici bir durum mevcut degil ise, insanlarin özgür iradesiyle en dogru karari alabilecek yetkin bir usa sahip oldugunu farz eder. suc, tam da bu noktada, özgür iradenin ve bagimsiz vicdanin kötüye kullanilarak, bilerek hukuka aykiri davranis biciminin secilmesinde yatmaktadir. kanunun bilinmemesi de buna engel olusturmamakta, özgür iradeye sahip yetiskin bir insanin nasil davranacagini kestiremedigi durumlarda dahi vicdanini zorlayarak ve en azindan tanidigi yasaklardan yola cikarak ona kosut bir degerlendirmede bulunmasi beklenmektedir. nasil ki her insan sobada elinin yanmasinin ardindan diger tüm ates barindiran cisimlerin onu yakacagini, zihni bir özürü yoksa, ögrenebiliyorsa, adam yaralamanin, nefs-i müdafaa disinda suc oldugunu bilen bir kisinin, mesela bunun bir ileri asamasi olan linc etmenin de suc oldugunu bilmesi gerekmektedir. suc, ceza hukuku anlaminda evrensel bir olgudur. sadece, bu kavramin teraziye vuruldugu kanunlar dünyanin farkli ülkelerinde degisik icerikler tasimaktadir. bunca agir laftan sonra, gayet hafif fakat bir o kadar da akilda kalici bir tanimlama ile: suc, hak yolu dururken, bile bile bok yolundan gitmektir. ekşiden alıntı...

sayın evrensel insan... insanların insanca davranışlar içinde olması için eğitime terapiye karşı değiliz ki... bunlar ayrı konular... konu ceza neden verilir... bende çok basit bir örneklemeyle konuyu tartışıyorum... siz cezaya karşı olduğunuzu belirtiyorsunuz... ama allah korusun çocuğunuza karşı yapılacak bir suç içincezaya karşı o kadar da net cevap veremiyorsunuz... kişilleştirmek değil ki bu... suça maruz kalan kişi yada yakınlarıyla empati sağlamanıza yardımcı olmak... tutarlı düşünceler üretebilmek için bazen bunun yapılması gerekiyor...

yani siz biri benim çocuğuma böyle bir şey yapsa onun cezalandırılmasını istemem karşı çıkarım diyorsunuz... yanlış mı anlıyorum...

mesela çocuğunuza tecavüz edip öldüren birine ceza verilmesin onu eğitelim mi diyorsunuz...

yani evren zarar görürse tanrıya da bişey olur mu...

cezakellahu hayran... allah senin cezanı daha hayırlısını versin... böyle bir laf var araplarda... yani bir iyiliğin karşılığında allah sana bunun daha iyisini versin demek gibi bir şey... yani teşekkür ederimin başka bir şekli... demem o ki ceza kelimesi bizde sadece suça karşılık verilen şeye kullanılır... ama arapça da hem iyiliğe hemde kötülüğe karşı ceza vardır... iyilğin cezası iyilik yahut hoşnutluk huzur güzellik... kötülüğün yani suçun cezası da artık durma göre beliriyor...

tabula rasa boş levha demekmiş... insan doğduğunda boş bir levhaya benzetilmiş... yaşadıkça deneyim kazandıkça bir şeyler öğrenir ve kişiliği oluşurmuş... birde bunun tam tersini iddia edenler var... insan doğuştan kendine gerekli olan tüm bilgiyle dolu olarak doğarmış... yani levha boş değil aksine dopdolu imiş... öğrenmek deneyimlemek değil hatırlamakmış... acaba hangisi doğru...

insan nasıl olmalıdır da önemli bir soru... ama belki başka bir konuda konuşulsa daha mı iyi olur acaba... evet insan nasıl olmalıdır... ve neden öyle olmalıdır... insan dürüst olmalıdır iyiliksever olmalıdır vefalı diğergam hoşgörülü adaletli ve tutarlı olmalıdır... ama neden... insan niçin böyle olmak zorundadır ... böyle olmayan çok insan var ve pekala gül gibi yaşayıp gidiyorlar kendilerince... insan neden iyi olmalıdır da kötü olmamalıdır...

ceza karşılık demektir... yapılan bir davranışa karşılık olarak yapılan davranış... gülümsedin karşılık olarak gülümsedim... sana yumruk attım ve burnunu kırdım... karşılığnda yaptığın her şey bu davranışın cezası olur... hiç bir şey yapmayabilirsin sövebilirsin yada sende benim burnuma bir yumruk atıp kırabilirsin... yahut egemen güce şikayet edip karşılığını ondan vermesini isteyebilirsin...

insan nedir... evren nedir ... tanrı nedir... insanın elini kulağını yada başka uzuvlarını kessek insan olmaktan çıkar mı... hangi uzuv yahut özellik insanı insan yapar... beni ben yapan senin sen yapan nedir... bilinç mi akıl mı ... insanın bedeni bilincini taşıyan bir binek mi araç mı sadece... tanrı da evrenin bilici olabilir mi...

yıldızlarının ömrü tükenmek üzere olan bir başka dünyada yaşayan canlılar bir yolunu bulup bizim dünyamıza gelseler... onların bu dünyada yaşama hakları yok mudur... ama onları nerede ağırlayacağız... mesela bir milyar yüksek teknoloji sahibi uzaylı ya göre bizler amerikadaki yerli kızılderililer gibi oluruz... ve evrende başka yer mi yok ötügidin len demeye mi başlarız...

dünyadaki yaşamın besleyicisi ve devamını sağlayan güneşimiz sonsuza kadar böyle kalmayacak... tüm yıldızlar gibi bir gün o da sönecek... ve dünyamız yaşanamaz bir yer haline gelecek.... bundan önce evrende yaşayabileceğimiz yer bulmamız gerekiyor... şimdi teknolojimiz buna müsait değil belki ama olurda bir gün galaksiler arası yolculuk yapabilecek bir duruma gelirsek... ve yaşanabilir bir gezegen bulabilirsek ... orada da bizi bekleyen sorunlar olabilir... orada yaşayan canlılar bizi hemen buyur edecekler mi bakalım... kendi yerlerini paylaşmak isteyecekler mi... bizimle savaşmayı göze alıp hatta bizi yok etmek bile isteyebilirler haklı olarak... onların yerine kendimizi koyalım... dünyamıza uzaylı bir tür ufolarla dolup bizde burada yaşayacağız derlerse biz ne yaparız...

varlık nasıl var oldu... önceden yok muydu... varlık gerçekten var mı... bir şeyin var olduğunu nereden anlayabiliriz... onu görüyorsak duyuyorsak yada elle tutabiliyorsak vardır diyebiliriz mesela... göremiyorsak yok tur diyebilir miyiz... önceden göremediğimiz ama bir takım aletlerle gördüğümüz şeyler de var... bizim hiç bir şekilde göremediğimiz duyamadığımız algılayamadığımız bir şeyin var olup olmadığına nasıl karar vereceğiz... o şey gerçekten varsa ve bizim duygularımızla yahut algılarımızla ulaşamayacağımız bir şekildeyse... bir de bizim duygularımız ve algılarımız bazen gerçekte olmayan-şimdi bu nedemekse- şeyleri var mış gibi gösterebiliyoruz... halüsinasyon yahut rüya gibi ... duygularımız bizi aldatabiliyor demek ki... yok olan bir şeyi var gibi algılayabiliyorsak.... gerçekte neyin var neyin yok olduğunu nasıl bileceğiz... uyuduğumzda mı gerçek yaşama giriyoruz uyandığımızda mı... evren dediğimiz aslında hepimizin gördüğü bir rüya mı... yada başka birinin...

boşluk simetrik fakat kararsızdır... bu ne demek... ve bunu nereden çıkarıyoruz...

selamlar ... daha düzeyli tartışmalar fikir alış verişleri yapılabileceğini düşündüğüm için ümitlendim biraz... umarım yanılmam...