Üniteryenizm

[alpinçayırı]

Üniteryanizm(birlemecilik), Tanrı'nın birliğini(tevhid/unity) vurgulayarak Hz. İsa'nın Tanrı(Allah/God) olduğu dogmasına ve teslis(üçleme/trinity) öğretisine karşı çıkan marjinal(alışılmışın dışında) bir Hıristiyan mezhebidir. Üniteryenizm sözcüğü, etimolojik olarak İngilizce "teklik" anlamına gelen "unity" den türemiştir. Dinde usun(aklın) özgürce kullanımını vurgulayan üniteryenler, ilahiyatta çeşitli yaklaşımlara bağlıdır. Tanrı'nın birliği ve İsa'nın yalnızca insan bir peygamber olduğu görüşlerinin ilahiyattaki kaynağı 3.-4. yüzyıllarda ortaya çıkan Ariusçuluk dönemine kadar uzanır. Bu yaklaşımın kavramsal kökleri ise Yahudilerin ve Müslümanların tektanrıcılığına dayanır. 16. Yüzyıl'daki Pırotestanlık reform Hareketi'yse Üniteryen(birlemeci) inancın yakın çağlardaki temelini oluşturur.
Üniteryenizm, Hıristiyanlık'taki radikal reform hareketidir yani Pırotestanlığın bir tık daha ilerisidir. Tarihteki ünlü üniteryen(birlemeci)ler Arius, Miguel Servet ve İsaac Newton gibi kişilerdir. Üniteryenizmin sembolü "alevli kadeh"tir.