Hristotokos

[alpinçayırı]

Hristotokos; Yunanca "Mesih'in Annesi" anlamına gelen, Nesturi kiliselerinin Hz. Meryem için kullandığı dini sıfattır ve "Tanrı'nın Annesi" anlamına gelen Theotokos'un zıttıdır. Hristokos, Bizans'ın(Doğu Roma) başkenti İstanbul'un eski patriği Nestorius'un fikirlerinden oluşan Nesturiliğin terimlerinden birisidir. Nestorius'a göre İsa'ya 30 yaşındayken Tanrı tarafından kelam inmiş, ancak o zamandan sonra insan ve Tanrı karakterlerini taşıdığını, Meryem'in, Tanrı olan İsa'nın değil, insan olan İsa'nın annesi olduğunu söylemiş ve dolayısıyla da, Meryem'e "Tanrı'nın Annesi"(Theotokos) denmesine karşı çıkmış ve Tanrı'nın doğurulamayacağını, doğurulmadığını belirtmiştir. Nestorius'a göre İsa'nın insani kimliği ile tanrısal kimliği birbirinden ayrıdır; bu nedenle Nestorius öğretisi bazı kaynaklarda diofizit(iki tabiatçı) olarak adlandırılır. Bu görüşe göre çarmıha gerilirken tanrısal tabiat İsa'dan ayrılmış, sadece insan olan İsa acı çekmiş, çektiği acılar Tanrı olan İsa'ya dokunmamıştır. Bu durum, Kuran'daki Maide Suresi 116. ayette şöyle belirtilir: "Allah, kıyamet günü şöyle diyecek: 'Ey meryem oğlu İsa! Sen mi insanlara, Allah’ı bırakarak beni ve anamı iki ilâh edinin, dedin?'” diye 325 İznik Konsili'nde Roma'nın Helenistik paganizmiyle şekillendirdiği günümüzdeki teslisçi Hıristiyanlığa karşı sert bir reddiye vardır.

Hristotokos'un Yunanca etimolojisi ''Hristo(Mesih)+Tokos(Anne)''tur.(Mother of Christ, Mesih'in Annesi)

Yani kısacası Hristotokos'un mantığı şudur: Bu akımın kurucusu ve savunucusu olan Nestor'a göre Meryem; Tanrı olan İsa'nın değil, insan olan İsa'nın annesidir. Tanrı birdir, tektir, doğrulmamıştır ve doğurmamıştır Dolayısıyla Tanrı'nın annesi ve babası diye bir şey olamaz. Tanrı, ezeli ve ebedidir ve tektir, biriciktir.

İlgili link: https://www.britannica.com/topic/Christotokos