Laik-Sekuler Farki

[evrensel-insan]

Kavram kargasasinin hakim surdugu, dunyada ve Turkiye' de; laik-sekuler ikiliside nasibini almaktadir.

Bilindigi, gibu; bu iki kavramda, Fransa Ihtilali'nden sonra yayilmis ve toplumlarca, benimsenmis ve kullanilmistir. Iki terimin, kavram icerikli anlamlari farklidir.

Laiklik, genelde; din islerinin ve konularinin, devlet isleri ile karistirilmamasini, yani; devletin bir dini gorusu olmamasini ifade eden bir kavramdir. Laik, bir duzeni savunan kisi; pekala, dini inanci olan bir kisi olabilir. Dini inanc ve ibadet ve dini yasam ve iliski acisindan, laiklik, kisiye hic bir kisitlama getirmez.

Sekuler ise, tamamen dini temele yonelik bir kavram olup; dunyevi anlamini ifade etmektedir. Genelde, dini mentalitenin kokeni, yasam yerine; olume ve olum (olmek) sonrasina-ruh, cennet, cehennem, azrail, dirilis v.s.-dayandigindan; sekuler tamamen dini distalayan ve dini olmayan ve dini icermeyen bir yasam ifadesi, icerigi tasir. Hatta, gunumuzde, din disilik, dini icermeme, dini olmayan v.s. temelli ifadeleri de, en iyi ifade eden kavram sekulerdir. Ateistler, ancak sekuler olurlarsa ateist olurlar.

Turkiye' deki 1923 kurulusunu ve Ataturk'un getirdigi yenilikleri ve devrimleri hatirlarsak; burada; vurgulanan kavram laiklik, yani devlet yapisinin, dini bir taraf veya gorusu olamayacagi, ve dini kurumlarin, devletten ayri yapilanacagi vurgulanmaktadir. Iste "TC, laik bir devlettir" in ifadesi budur.

Bu temelde, ordu; laik olabilir, yani; dusunce ve davranis olarak; devletin, dini kuruluslarindan ayri yapilanmasi gerektigini savunabilir. Fakat, bu dusunce ve davranis; orduyu kurum olarak sekuler yapmaz.

Bugun, diyanet islerinin oldugu, istiklal marsinda, dini icerikli misralari bulunan ve genelde, %99' u musluman-ki tartisilir-oldugu soylenen toplumun; ve dogustan itibaren, sorulmadan TC vatandasliginin yanina, ve dini hanesi bulunan yerine; islam yazilan bir nufus kagidina sahip olan bir toplumun ve onun her turlu kurum ve kuruluslarinin; tum devlet ve egitim, saglik ve bilimum siyasal ve sosyal yapinin; ve osmanli gibi muslumanligi, her zaman one cikarmis bir imparatorlugunun varisi TC'nin; vatandaslarinin sekuler oldugunu kim soyleyebilir?

Sekuler olmak, bir bilinc ve kendi degerlerini sorgulama-nedenleme gerektiren bir icerige sahiptir. Ustelik, sekulerlik; dini icermeyen, din disi ve dini olmayan bir kavram olarak; kisiseldir. Her turlu kurum ve kurulusun icinde, sekuler dunya gorusune sahip, kisiler olabilir. Bu kisiler, ordu yapisinda da bulunabilir. Ama bu orduyu ve ya herhangibir kurum ve kurulusu sekuler yapmaz. Ustelik ordu laikte olamaz. Ancak, ordunun ilkesi olarak laik bir duzenden yana taraf olabilir.

Dolayisiyle, bilhassa Turkiye'de bu iki kavram karismaktadir.

Kisi ve herhangibir kurum kurulus laik olamaz, ancak dunya gorusu olarak laik bir duzeni/sistemi savunabilir.

Sekuler dunya gorusu ise, tamamen kisiseldir ve kisinin her turlu dusunce ve davranis ve de yasam ve iliski olarak dunyevi oldugunu ve dunya otesi, yasam sonrasi v.s. hic bir degeri deger olarak uygulamadigini gosterir. Genelde hemen hemen her din felsefesinde bir dunyevi diosiligi oldugundan, sekulerlik genelde dini uygulamalara ve inanca ters duser. Buna muslumanliktaki imanin sartlari da dahildir.

Farklari maddeler halinde ortaya koyabiliriz.

Laiklik, dinin devlet islerinden farklilasmis bir sistem/duzen seklidir.
Sekulerlik ise; kisinin dunyeviligidir.
Bir musluman, seriat duzenini arzu etmedigi surece, laik bir duzende yasayabilir ve hak ve ozgurlugunu koruyabilir. TC'nin 87 yillik tarihi bunun kanitidir.

Bir kisi hem sekuler, hem musluman olamaz.

Bir sistem hem laik hem seriatci olamaz.

Sekuler anlayis, tanrisal yanasim ile direk baglantili degildir. Cunku sekulerlik dunyevilik demektir. Yani bir yerde dini olarak getirilen, dunya otesi degerlere inanmayistir. Mesela, cennet/cehenneme, olum sonrasi yasama, oteki dunyaya v.s.

Oyuzden pekala, bir deist panteist, panenteist, ateist, anti ve nonteist ve bilimum tanrisal bakis acilarindaki dinsel teizm disi her ideolojik inancsal, sekuler olabilir. Cunku konu, dunyeviliktir ve beseriliktir.

Oyuzden sekulerlik, bir yerde, dini olmayan (non religious), bireysel yasam ve iliski seklidir.

Yani sekulerlik, dinilik ile mukayeselidir, tanrisal yanasim ile degil.

laicism: control of political and social institutions by secular elements-

Goruldugu gibi, laiklik; politik ve sosyal yapilanmalarin sekuler, elemanlar, temel ilkeler/esaslar eliyle/yoluyla kontrolu demektir.

Bunun aciklanmasindaki neden, bir sistem ve duzenin laik olabilmesi icin devlet ve hukumetin bireylerinin sekuler zihniyete sahip olmalari gerekmektedir.

TC tarihine bakildiginda bunun boyle olmadigi acik gorulur. Cunku TC tarihinde hic bir zaman sekuler bir zihniyet ne iktidar ne de muhalefet olabilmis, ne de devlet ne de gelen iktidarlar sekuler zihniyet temelindeki bir laikligi uygulayabilmislerdir.

Dolayisiyle sekuler zihniyet temeline oturmayan bir laiukligin ne kadar laik olup olmadigi da tartisma konusudur.

[Küresel Vana]

Bir sistem hem laik hem seriatci olamaz..

 

Bilgi eksik olunca, böyle sanılabilir. Ama bu her Müslüman için doğru değildir, her Hristiyan/Yahudi için de doğru olmadığı gibi...Zira, Sekülerlik bir kavram olarak inanç şartı içermediği gibi, inançsızlık şartı da içermez. 

 

Bunu anlamak için asgari düzeyde okuma yapmak yeterlidir.

 

Link:

 

-http://tr.wikipedia.org/wiki/Sek%C3%BClerizm-

[evrensel-insan]

Bilgi eksik olunca, böyle sanılabilir. Ama bu her Müslüman için doğru değildir, her Hristiyan/Yahudi için de doğru olmadığı gibi...Zira, Sekülerlik bir kavram olarak inanç şartı içermediği gibi, inançsızlık şartı da içermez. 

 

Bunu anlamak için asgari düzeyde okuma yapmak yeterlidir.

 

Link:

 

-http://tr.wikipedia.org/wiki/Sek%C3%BClerizm-

Sekulerlik bir bilinc duzeyidir.

 

Laiklik ise bir duzendir.

 

Muslumanlik bir bilinc duzeyidir

 

Seriat ise bir duzendir.

 

Dolayisi ile seriar duzeni ile laiklik duzeni birlikte olamaz.

 

Muslumanlik ise o muslumanin kendi inancidir. Eger inancinda "dunya otesi" yoksa, sekuler olabilir. Sekulerlik "dunyevilik" demektir.

[Küresel Vana]

Muslumanlik ise o muslumanin kendi inancidir. Eger inancinda "dunya otesi" yoksa, sekuler olabilir. Sekulerlik "dunyevilik" demektir.

Sekülerizmin isim babası ve tanımlayıcısı böyle düşünmememiş ama...

 

" Sekülerizm kelimesini ilk defa kullanan George Jacob Holyoake, sekülerliği, inançtan kaynaklanan bütün düşüncelerin dışlanmasını esas alan doktrindir diye tarif etmişti[kaynak belirtilmeli]. Holyoake başlangıçta netheism, limitationism gibi isimler vermeyi düşündüğü felsefesine sonra sekülarizm adını verdi. Hareketin içinde ateistler bulunmasına rağmen Holyoake felsefesinin ateizme sürüklenmesine karşıydı. Sosyal sekülarizm, dini dünyevi işlerden ayırarak ferdin içine hapsedilmesini öngörüyordu. Samuel Johnson'un 1755 tarihli Dictionary 'sinde secularity, dikkatleri yalnızca bu dünyaya yoğunlaştırma; secularize, dinî ve uhrevi olanı günlük hayattan uzaklaştırma; secularization, dinin etkisini sınırlama, azaltma anlamlarına geliyordu "

 

http://tr.wikipedia.org/wiki/Sek%C3%BClerizm

[evrensel-insan]

Sekülerizmin isim babası ve tanımlayıcısı böyle düşünmememiş ama...

 

" Sekülerizm kelimesini ilk defa kullanan George Jacob Holyoake, sekülerliği, inançtan kaynaklanan bütün düşüncelerin dışlanmasını esas alan doktrindir diye tarif etmişti[kaynak belirtilmeli]. Holyoake başlangıçta netheism, limitationism gibi isimler vermeyi düşündüğü felsefesine sonra sekülarizm adını verdi. Hareketin içinde ateistler bulunmasına rağmen Holyoake felsefesinin ateizme sürüklenmesine karşıydı. Sosyal sekülarizm, dini dünyevi işlerden ayırarak ferdin içine hapsedilmesini öngörüyordu. Samuel Johnson'un 1755 tarihli Dictionary 'sinde secularity, dikkatleri yalnızca bu dünyaya yoğunlaştırma; secularize, dinî ve uhrevi olanı günlük hayattan uzaklaştırma; secularization, dinin etkisini sınırlama, azaltma anlamlarına geliyordu "

 

http://tr.wikipedia.org/wiki/Sek%C3%BClerizm

Sekulerlik ile laiklik paraleldir.

 

Yani bir laik duzen, ancak sekuler bilincteki bir yonetim ile saglanabilir.

 

Aksi yani sekuler bilince dayanmayan ve diger etik degerlere dayanan bir sistem laik degildir.

 

Turkiye'de laiklik sekuleriteye degil; etigin milli temeline dayanir.

 

laicism: control of political and social institutions by secular elements-

 

Goruldugu gibi, laiklik; politik ve sosyal yapilanmalarin sekuler, elemanlar, temel ilkeler/esaslar eliyle/yoluyla kontrolu demekmis.

 

Kimin hangi kavrami ne sekilde ortaya cikasmasi; sadece onun algisidir.

 

Laik bir duzeni saglayabilecek kavram olarak sekuler gerekir.

 

Sekuler- 

  (sıfat) dünyevi, cismani; laik, dini olmayan, ruhani olmayan; manastır sistemine bağlı olmayan  

[Küresel Vana]

Konumuz ne Laik düzen, ne Sekülerliğin Laik düzen açısından önemi, gerekliliği ne de Türkiye'deki Laiklik anlayışı, temeli vs.

 

Konumuz DÜNYA ÖTESİ İNANCI olan BiREYin SEKÜLER OLUP OLAMAYACAĞI.

 

Tanıma göre olabiliyor. Varsa buna itirazın, onu alalım.

[evrensel-insan]

Konumuz ne Laik düzen, ne Sekülerliğin Laik düzen açısından önemi, gerekliliği ne de Türkiye'deki Laiklik anlayışı, temeli vs.

 

Konumuz DÜNYA ÖTESİ İNANCI olan BiREYin SEKÜLER OLUP OLAMAYACAĞI.

 

Tanıma göre olabiliyor. Varsa buna itirazın, onu alalım.

Hayir olamaz, "dunyevi" demek, olmek ile biter. Yani mustakil var olan varligin varliginin butunlugunun sona ermesidir. Hic bir dunya, doga v.s. otesini icermez.

 

Sekuler bilincin tabiki inanci olabilir. Yalniz bu inanc dunyevidir. Bu temelde tanrisi da dini de dunyevi olabilir.

 

Yani yasami boyuncadir.

 

Dedigim gibi tanimlar insanoglu yapilandirilmisligidir. Her bir beyin duzeyinin bir kavrami tanimlamasi da farklidir. Cunku ...e goreleri, algilari bilgileri bilincleri v.s. farklidir.

[Küresel Vana]

Dedigim gibi tanimlar insanoglu yapilandirilmisligidir. Her bir beyin duzeyinin bir kavrami tanimlamasi da farklidir. Cunku ...e goreleri, algilari bilgileri bilincleri v.s. farklidir.

 

Sekülerizmin isim babası ve tanımlayıcısının kendi felsefesinin tanımını kabul etmeyelim, Sekülerizmi kendimize göre tanımlayalım o zaman sorun kalmaz mı diyorsun

[evrensel-insan]

Sekülerizmin isim babası ve tanımlayıcısının kendi felsefesinin tanımını kabul etmeyelim, Sekülerizmi kendimize göre tanımlayalım o zaman sorun kalmaz mı diyorsun

Sonucta belirleyici olan, ...e gore temelindeki kavramin algisidir. Benim ...e goremin temeli de bilgisel,bilissel bilimsel ve insansalve de evrenseldir.

 

Ayrica laik duzenin sekuler bilinc ile yonlendirilmesi aydinlik cag sonrasidir.

 

Onemli olan da evrensel hukuk insanhaklarina bagli hak ve ozgurluklerin tanindigi, ssyal, laik, sivil, normal hak ve ozgurlukcu birey devlet yapilanmasidir.

 

Yani her turluinancsal ideolojik etik izmsel farkli degerlerin, ayni cografya ve toplumda sosyo-etik farklarin farkindaliginda biri birini kabullenerek birlikte yasamasi.

[Küresel Vana]

Sonucta belirleyici olan, ...e gore temelindeki kavramin algisidir. Benim ...e goremin temeli de bilgisel,bilissel bilimsel ve insansalve de evrenseldir.

Her kavramı verildiği gibi değil, kendime göre algılarım ve ismini değiştirmeye gerek duymadan yeniden tanımlarım ve evrensel/bilimsel doğru benim algıladığımdır diyorsun yani.

[evrensel-insan]

Her kavramı verildiği gibi değil, kendime göre algılarım ve ismini değiştirmeye gerek duymadan yeniden tanımlarım ve evrensel/bilimsel doğru benim algıladığımdır diyorsun yani.

Hayir oyle demiyorum.

 

Yalniz fark etmeyecek, sen yine bildigin carpitmani yapmaktan geri kalmayacaksin.

 

Buyur, bekliyorum.

[Küresel Vana]

Hayir oyle demiyorum.

Sekülerliği kendine göre tanımlayıp, bu doğrudur demiyor musun ?

[evrensel-insan]

Sekülerliği kendine göre tanımlayıp, bu doğrudur demiyor musun ?

Demiyorum. Sadece kendi algimi ortaya koyuyorum.

[Küresel Vana]

Demiyorum. Sadece kendi algimi ortaya koyuyorum.

 

Kendi algının yanlış olabileceğini kabul ediyorsun yani, öyle mi ?

[evrensel-insan]

Kendi algının yanlış olabileceğini kabul ediyorsun yani, öyle mi ?

Yemezler. Carpitamadin!

[Küresel Vana]

Kendi algının doğru olduğunu söylüyorsun o halde.

[evrensel-insan]

Kendi algının doğru olduğunu söylüyorsun o halde.

Benim soylediklerim, senin "dogru/yanlis" ufkunun disinda.

[Küresel Vana]

Benim soylediklerim, senin "dogru/yanlis" ufkunun disinda.

 

Başka bir alemde mi ?

[evrensel-insan]

Başka bir alemde mi ?

Senin icin oyle olabilir.

 

Bir alginin dile gelmesinin, senin ufkundaki kabul/red yorumudur, dogru/yanlis.

[Küresel Vana]

Sen şimdi Sekülerizmi tanımlayan ve bu kavramın isim babası olan Holyoake'nin tanımını eksik mi buluyorsun ?

[evrensel-insan]

Sen şimdi Sekülerizmi tanımlayan ve bu kavramın isim babası olan Holyoake'nin tanımını eksik mi buluyorsun ?

Sekülerizmin isim babası ve tanımlayıcısı böyle düşünmememiş ama...

 

" Sekülerizm kelimesini ilk defa kullanan George Jacob Holyoake, sekülerliği, inançtan kaynaklanan bütün düşüncelerin dışlanmasını esas alan doktrindir diye tarif etmişti[kaynak belirtilmeli]. Holyoake başlangıçta netheism, limitationism gibi isimler vermeyi düşündüğü felsefesine sonra sekülarizm adını verdi. Hareketin içinde ateistler bulunmasına rağmen Holyoake felsefesinin ateizme sürüklenmesine karşıydı. Sosyal sekülarizm, dini dünyevi işlerden ayırarak ferdin içine hapsedilmesini öngörüyordu. Samuel Johnson'un 1755 tarihli Dictionary 'sinde secularity, dikkatleri yalnızca bu dünyaya yoğunlaştırma; secularize, dinî ve uhrevi olanı günlük hayattan uzaklaştırma; secularization, dinin etkisini sınırlama, azaltma anlamlarına geliyordu "

 

Sekulerizmin onemi dunyeviligindedir, inancta degildir. "dini dunyevi islerden ayirmak" baska, "dini uygulamasi olmamak, dinsiz olmak" baskadir. "Dinin etkisini, sinirlama, azaltma" baska "dinin degerlerini sorgulayarak onlardan uygulama ve dusunce olarak kurtulmak, arinmak" baskadir.

 

Bu denileni SSCB dinin uzerine giderek yapti ve geri tepti.

 

Yukaridaki algida, sekuler bilinc vermek yerine, laik duzenin tarifi var.

 

Cunku sekuler bireysel bir bilinctir, laiklik ise bir duzendir.

 

Zaten bu iki kavramin ayni kefeye konmasinin hatasi ve farkinin farkina varilmamasi da budur.

[Küresel Vana]

Muslumanlik ise o muslumanin kendi inancidir. Eger inancinda "dunya otesi" yoksa, sekuler olabilir. Sekulerlik "dunyevilik" demektir.

Sekuler bilincin tabiki inanci olabilir. Yalniz bu inanc dunyevidir. Bu temelde tanrisi da dini de dunyevi olabilir.

Sekulerizmin onemi dunyeviligindedir, inancta degildir. "dini dunyevi islerden ayirmak" baska, "dini uygulamasi olmamak, dinsiz olmak" baskadir. "Dinin etkisini, sinirlama, azaltma" baska "dinin degerlerini sorgulayarak onlardan uygulama ve dusunce olarak kurtulmak, arinmak" baskadir.

[evrensel-insan]

 

Muslumanlik ise o muslumanin kendi inancidir. Eger inancinda "dunya otesi" yoksa, sekuler olabilir. Sekulerlik "dunyevilik" demektir.

Sekuler bilincin tabiki inanci olabilir. Yalniz bu inanc dunyevidir. Bu temelde tanrisi da dini de dunyevi olabilir.

Sekulerizmin onemi dunyeviligindedir, inancta degildir. "dini dunyevi islerden ayirmak" baska, "dini uygulamasi olmamak, dinsiz olmak" baskadir. "Dinin etkisini, sinirlama, azaltma" baska "dinin degerlerini sorgulayarak onlardan uygulama ve dusunce olarak kurtulmak, arinmak" baskadir.

 

Bence tum yazilanlari alt alta siralasaydin, daha fiyakali ve asortik olurdu.

 

3 tanesi az olmus.