Bilinc ile Bilissellik farki

[evrensel-insan]

Daha onceki basliklarda bilinc kavraminin bilgisel ve bilimsel yonunu ortaya koymustuk. 

 

Bu baslikta da bilinc ile bilisselligin farkini ortaya koyacagiz.

 

Bilissellik, bilissel bilim temelinde insanoglu beyninin bilgisel ve bilimsel geldigi epistemolojik olarak en son asamasidir, bu sama devrimci sorgulamanin beyinlerde dogmalasmamasi, inanc ve ideolojiye donusmemesi ve de zihinsel inanlasma asamasinda ve zihinsel devrim surecindeki en onemli gozlem, algi, bilgi asamasidir.  

 

Evrensel-insan zihniyeti algisinin ilk numenal yeti asamasidir. Qu a felsefesini mumkun kilan, yapilandirmaci bilginin de yapilandirilmis yapi ve isleyisinin temeline inebilen ve de beynin dogal/fenomenal zihniyet sinirlari ufkunu asan asamasidir.

 

Kisaca bilissellik, ogrenmek, bilmek ve bilinclenmekten sonra gelen asamadir.

 

Bilinc asamasi sorunun algilanmasinda ve beynin numenal yeti kullanimindaki yeni bir duzeyin yeni bilince aciliminda gerekendir.

 

Daha once bilincin disiselligi ve sinirsizligi basliginda bunu islemistik.

 

Bir beyin bir seyin bilincine vardiginda onun sorununun farkina varir ve rahatsizlik duyar.

 

Bilissellik ise, BILINCINE VARILANIN KAVRANMASI, ALGILANMASI, IDRAK EDILMESI demektir.

 

Mesela bir konu ya da kavramdaki bilissellik, onun kabulu ya da reddi tarafi degil, onun sorununun ne oldugunun farkindaligi degil; ONUN YAPILANDIRILMISLIGININ YAPI VE ISLEYISININ ALGILANMIS OLMA asamasidir.

 

Beyin, bir konu ve kavramdaki bilissellikte; artik o konu ve kavramdan hic bir deger etkisi almaz, ona kendini kaptirmaz. Tamamen onun ne oldugunun algisinda ve idrakindadir. Yani o konu ve kavrami artuik ondan kurtulmus ve arinmis olarak, qua felsefesi ile her turlu sorununu her yonu ile ortaya koyabilecek duzeye gelmistir.

 

Mesela teolojik bilissellik, bilimsel ve bilgisel olarak beynin tum teolojik duruslardan arinmis ve kurtulmus olmasi, hic birine ihtiyac duymamasi ve her birinin farkinda algisinda ve bilincinde olarak onu qua felsefesi ile, tum yapilandirilmisliginin temelinde insanoglunun bir sorunu olarak her yonu ile ortaya koyabilmesidir.

 

Kisaca TEOLOJININ FELSEFENIN METAFIZIGININ TANRININ VARLIGINI ISLEYEN VARLIKSAL DALI OLDUGUNU, TANRISAL ZIHNIYETIN NE OLDUGUNU BEYNIN TANRILASTIRMA EYLEMINI TANRI KAVRAM VE SOSYAL BILGISINDEKI HER BIR OLUMLU OLUMSUZ DURUSUN NE OLDUGUNU NEDEN GEREK DUYULDUGUNU v.s. kisaca akla ne gelirse onu oldugu gibi tum resmi ile ortaya koyan beyin duzeyidir. Yani TEOLOJI BILINCININ USTUNDE ONUN KAVRANMISLIGI IDRAK EDILMISLIGI VE ONNDAN KURTUNULMUSLUGUDUR.

 

Bilissellik asamasi, herturlu kavram deger veri tabu v.s. adina; kisinin kendi beynini kontrol altina alabilmesi ve o kavram deger veri v.s. nin artik o beyin icin sadece ortaya konulacak bir bilgi olmaktan baska bir anlam tasimamaktadir.

 

Kisi konu ve kavramdaki bilissellik asamasinda, o konu ve kavram ile BAG KURMAYI ARTIK BIRAKMISTIR. O kavram v.s. nin kisi acisindan onun yasam ve iliskisine etkileyecek hic bir icerigi degeri kalmamistir.

 

Iste o yuzden bilissellik asamasinda, beyin adi gecen konu ve kavramda; artik bir savunu karsi cikis algilayis asamalarini asmis ve ortaya koyus asamasina qua felksefesi ile ulasmistir.

 

Kisaca kisi beyninde yer eden bu kavrami, SAHIPLENME YERINE SADECE ORTAYA KOYMA ADINA KULLANMAKTADIR.

 

Bilissellik genelde corefaithlerde ve bunlara bagli beyinlerde algilanmasi hemen hemen imkansiz bir yetidir.

 

Burada bilisselligin uc ana yonu vardir.

 

Ilki kisinin o kavramdan tamamen kurtulmus arinmis olmasi ve o kavrami SERBESTE ERDIRMESI

 

Ikincisi de, bu kavram ile hala bagi olan beyinlerin o kavrama sahipliginin tartismasinin ve bilincinin her turlu hak ve ozgurluk oldugu algisi.

 

Ucuncu yonu ise kisinin o kavram ile olan baginin gozlemsel deger analizi ve tesbiti ve bu temelde mumkun oldugu olcude kisiyi dusunce ve bilgi olarak zor durumda birakmayacak sekilde, ya da kisinin kavrama verdigi deger onem temelinde; onun o kavramdaki akil sinirlasrini zorlamamak. Sadece kisinin o kavram ile olan baginin duzeyini kisinin verdigi sekli ile algilamak ve kisi gerekli gordugunde onu bilgilendirmek.

 

Iste noncognitivizmin kiside belirmesi durumunda, kontrolu ele alarak ve de yazismanin polemige satasmaya kisisellige yonelmemesi adina gelinen yerde, yani kisinin sinirinda birakmak.

 

Tabi bu gnelde karsilikli ikili iliskilerde gecerli bir durum.

 

Eger kitlesel bir platform ve konu kavram ile ilgili qua felsefesi izahi yapilmissa, burada noncognitivizm kacinilmazdir.

 

Kisaca bilissellik duzeyi tamamen mantiksal vicdansal saygisal ve karsi tarafi "cileden cikartmama" ve "kacirtmama" duzeyidir. Tabi ki ikili karsilikli iliskilerde.

 

Gozlemin algisi veren icin "bu kisi 'ben artik bu kavramda daha fazlasini kaldiramam' diyor" algisidir.

 

Aslinda bu baslik ve yazilanlar algi duzeyi "yuksek" bilgi ve bilinc gerektirir.

 

Kimse bunu kendi kisisel duzeyi uzerine alinmasin.

 

Yalniz aci olan serbest dusunce duzeyinin basksa dusuncelere de serbestlik taniyabilmesi ancak bilissellik ile mumkundur.

 

Ancak hak ve ozgurluk bilisselligini konusu kavrami degeri ne olursa olsun, almis bir beyin; her turlu etik ideolojik inancsal v.s. degere hak ve ozgurluk taniyabilir.

 

Cunku bir seyin beyinsel gelisimi ancak onun uzerinden kalkan her turlu baski ve yasagin zorlama ve yonlendirmenin kisinin algisinda ve bilincinde har yonuyle hak ve ozgurluk kullanimina acik olmasi ile olabilecegini, bilissellik algilar ve idrak eder.

 

O yuzden bilissellikte gozlemin onemi kisinin her konu ve kavramdaki her turlu gelisiminin takibi analizi ve kisiyi bu yonde yonlendirmeyi ve yureklendirmeyi getirir.

 

Egonun tersine kiskanclik cekememezlik kendini begenmislik v.s. gibi algilar yerine "ah su kisi daha da bilinclense bilgilense daha cok sorgulasa, daha cok gelisse, daha cok sorsa" v.s. temelli kisiyi zihinsel degisim ve devrime gizli ya da acik tesvik vardir. Bu yazi dili ve uslubu temeline bir odul, bir kutlama, bir cesaretlendirme, bir ivme kazandirma, bir heveslendirme v.s. olarak yansir. 

 

Yani toplumsal kisiligin ya da ego temelli bencilligin, benciligin, bananeciligin, bireyciligin "her seyi ben bilirim/sen bir sey bilmiyorsun" ya da distalamak, otekilestirmek bilgi ve dusuncesinin onunu kesmek v.s. gibi egosal yanasimlarin her yonu ile tam da tersidir.

 

Bir yerde bir ogretmenin, bir annenin, bir babanin evladina gosterdigi verdigi deger onem ilgi temelindedir.

 

"Ah daha cok; okusa/sorsa/arastirsa/dusunse/sorgulasa/bilse/ogrense/degerlendirse/gelisse/ilerlese/degisse/bilgisini yenilese" v.s. temelli gizli ve acik temenniler icerir.

 

Kisaca bilissellik KENDI DISINDAKI HERKESIN EN AZ KENDI DUZEYINE ETRISMESI HATTA ONU KONU VE KAVRAMDA "GECMESI" ve ondan gunu gelse de bir seyler elde edebilmesi ve kendi bilisselligine yardimci olabilmesi. Halk deyimiyle "onun ile cata cat kiran kirana olesiye dusunce ve bilgi sinirsizliginda kendini kaybetmesi" gibi hisler tasir.

 

Mesela bir ornek verelim. Ateizm bilinci ile bilisselligi farkini; 

 

Ateizm bilinci, ateizmin artik teolojik temelde bir savunu durusu olarak verdigi rahatsizliktir ve kisinin beyni bilinc duzeyine gore ya geriye ya ileriye gidecektir.

 

Peki teolojik olarak tanrinin varligi tartismasinda tanri yoktur farkindaligi ateist bilinc misir, hayir. Teist bilinctir. Cunku ateist bilinc artik boyle bir savunuya ihtiyac duymaz. Diyelim ignostik olur. Ya da teolojik noncognitivist. Yani tanri kav rami bilgisi zihniyeti tanrilastirmas eylemi artik kisiye bir hazvermemektedir. Iste bu ateist bilinctir cunku tanrinin yoklugu savunusu anlamsiz gereksiz luzumsuz gelmektedir.

 

Ateizm bilisselligi ise, qua felsefesi temelinde tum teolojik duruslari ortaya koyarken ayni sekilde ateist durusuda ortaya koymaktir. Yani bir teolojik durus artik gereksiz v.s. gelmektedir.  

 

Iste buradan artik TANRI ILE UGRASMA BILINCI SONA ERMIS yerini TANRIYI ORTAYA KOYMA BILINCI ALMISTIR.

 

Iste epistemolojik olarak tanri kavrami varligi ve her cesidine yonelik sosyal bilgi, tanri bilisselligidir.

 

Neyse konu bilgi cagi ve toplumu ve de ozgur bireyden serbest bireye gecis cagidir ve kisaca; bilissellik; BILINCINE VARILMIS SEYIN ARTIK ONDAN KURTULUNMUS VE ARINMIS OLARAK O SEYIN KAVRANMISLIGI IDRAK EDILMISLIGI COGNITIVITESIDIR.

 

Kavram deger v.s. kisiyi degil; kisi kavram deger v.s. yi yonlendirir.

 

Kontrol kavramda degil, kisidedir.

 

Bilissellik dogal/fenomenal zihniyette algi olarak mumkun degildir. Bilgi olarak ta noncognitiftir.

 

Yani o kavramda artik akilda hic bir sinir kalmamis ve artik kisi o kavram ile tum baglarini koparmis kavrami serbest birakmistir. KAVRAMI KISI DEGIL; KAVRAM KENDI KENDISINI ORTAYA KOYAR, YANI QUA FELSEFESI.

 

Siz konu ve kavram olarak her turlu corefaith degerlerini etik degerleri milli dini siyasi toresel ahlaki degerleri dusunebilirsiniz.

 

BILISSELLIK ADI GECEN KAVRAM DEGER VERI TABUDAN BEYNIN TAMAMEN ARINMIS VE KURTULMUS OLMASI VE O KAVRAMI SERBEST BIRAKMASI ONUN ILE HIC BIR BAG KURMAMASIDIR. Yani kisinin o kavramdan aldigi elektrik notrdur. Hic bir etkileyici rahatsiz edici bir tarafi kalmamistir.

 

Her turlu yapilandirilmisligin yapi ve isleyisinin temel ve kokeni her konuda ancak bilissellik ile idrak edilebilir.

[ilgi]

Yani ne kadar tarafsız bilgi toplamı, o kadar bilişsellik olarak algıladım.

 

Bir örnek vermek gerekirse, wiki kavramlar sözlüğünü insan beyni olarak düşünseydik, en üst bilişsellik düzeyinde olduğunu söyleyebilirdik. 

 

Doğru mu?

[evrensel-insan]

Yani ne kadar tarafsız bilgi toplamı, o kadar bilişsellik olarak algıladım.

 

Bir örnek vermek gerekirse, wiki kavramlar sözlüğünü insan beyni olarak düşünseydik, en üst bilişsellik düzeyinde olduğunu söyleyebilirdik. 

 

Doğru mu?

Evet bir yerde tum rehber bilkgilerin bilissel olmasi gerekir.

 

Yalniz bilissellgin bilgi icerigi ile bilginin bilisselligi farklidir.

 

Ingilizce d iki kavram vardir. Biri cognition, digeri acknowledgement.

 

Burada eger temeli to know yni bilmek olarak ele alirirsak.

 

COGNITION BILGININ BILISSELLIGI IKEN, ACKNOWLEDGE BILGININ KAVRANMISLIGIDIR.

 

BIRI ALGI/IDRAK DIGERI NUMENAL YETI DUZEY FARKIDIR.

 

Mesela wiki bilgiyi bir cesit qua felsefesi ile verebilir. Yalniz verdigi bilginin ne oldugunun idrakinda ya da bilisselliginde midir, tatisilir.

 

Yani teolojinin ne oldugunu  ve bunyesindeki izmleri bilgi olarak hic birinin tarafinda olmadan verebilir, yalniz verdigi bilginin idrakinda ya da bilisselliginde midir? 

 

Rehber sadece tarafsiz bilgi verir."su sudur" der. Peki "sunun su olmasinin sebebi" ya da "su sudur cunku.." aciklamasi rehberde  olmaz.

 

Turkce dilimiz kavramlari ve farklari acik ve net ortaya koymakta maalesef yetersizdir, hatta bilmemektedir.

 

Kisaca bilissellik bilmenin bilinci/idraki denebilir.

 Ayni zanmanda da bilincin bilincidir.

 

Bence ornegi bir kavram ya da bir deger uzerinden yurutmek daha bir algilanir olur, kanisindayim. Yoksa turkce aciklamak pek tatmin edici olmuyor, cunku anlam ve icerik verme sorunu ortaya cikiyor.

 

Aslinda bir rehber olarak qua felsefesi ile bilgiyi tum yonleri ile ortaya koymak baska; bilgi ile ilgili onu degerlendirme, sorgulama v.s. temelli beyin numenal yeti duzeyi baskadir.

 

Cognition da acknowledgement de ikinciye girer.

 

Dolayisi ile wiki ilkine girer.

[evrensel-insan]

Izahtan aslinda rahatsizim. Cunku dilimiz cok yetersiz.

 

Bir de soyle deneyeyim.

 

Bilgiyi her yonuyle yani tum resmi ile aciklamak, ortaya koymak baska ki bu rehberdir.

 

Ortaya konulan bilgiyi numenal yeti duzeyi ile bilmek, kavramak, idrak etmek, bilincinde olmak kisaya ortaya konan bilgiyi layikiyle bilmek baskadir.

 

Cunku ortaya konan bilgi ogenilebilir ve ogrenildikten sonra ortaya konabilir, yalniz bu ortaya konan bilginin epistemolojik her yonu ile bilinmesi baska seydir.

 

Milliyetin ne oldugunu qua felsefesi ile ortaya koyarsin, ama milliyetin ne oldugunu numenal yeti duzeyi ile bilmek baska bir seydir.

 

Iste cognition ve acknowledge bu katagoridedir.

 

Knowledge sadece ogrenilen bilginin qua felsefesi ile ortaya konmasidir. Tabiki burada qua felsefesi bir algi bilinc ve farkindaliktir ama acknowledgedeki gibi degildir.

 

Acknowledge, knowledgenin bilisselligidir. Iste bu da algi bilgi bilinc, farkindalik v.s. gerektirir. Bilgi ortaya koyarken ogrenmis olmak yeterlidir. Acknowledge de ise yeterli degildir.

 

Bir yerde suur ile bilinc farkidir. Birinde yapabilme yetin var, digeri ise bu yetinin bu yapabilmeyi neden nasil ve hangi duzeyde yaptiginin bilisselligidir.

 

Bilmem izah edebildim mi?

[ilgi]

"Acknowledge"i anladığımı belirtmek için "wiki bir insan beyni olsa idi" diye vurgu yapmıştım.

[evrensel-insan]

Wikideki bilgileri orayaktaran zaten insan beyni degil mi?

"Acknowledge"i anladığımı belirtmek için "wiki bir insan beyni olsa idi" diye vurgu yapmıştım.

 

Aslinda en iyi anlatim belki de bilgisayar ile insan beyni farki olacak.

 

Bilgisayar bugunun geldigi noktadaki her bilgiyi bilir ve iletir.

 

Qua felsefesi yetisi yoktur

 

Yazdigi bilginin niteligini bilme algilama v.s. yetisi yoktur

 

Yazdigi bilgi ile ilgili farkindaligi bilinci yoktur.

 

Yazdigi bilginin VASFINDA VE IDRAKINDA DEGILDIR.

 

Acknowledge en sade izah ile, Knowledgenin epistemolojik her turlu anlami icerigi nereden geldigi bilinci algisi kisaca ne oldugunun ortaya konasbilmesidir.

 

Dedigim gibi sec bir corefaith ya da etik kavrami degeri onun uzerinden tum bu kav ramlari ve felsefi farklarini degerlendirelim.

[ilgi]

Wikideki bilgileri orayaktaran zaten insan beyni degil mi?

"Acknowledge"i anladığımı belirtmek için "wiki bir insan beyni olsa idi" diye vurgu yapmıştım.

 

Aslinda en iyi anlatim belki de bilgisayar ile insan beyni farki olacak.

 

Bilgisayardaki bilgi de insan beyni ürünü.

[evrensel-insan]

Bilgisayardaki bilgi de insan beyni ürünü.

Aynen. Iste buradaki en onemli fark; BU BILGININ KISININ KENDI BEYIN DEGERLERININ SUBJEKTIFLIGINI TARAFLILIGINI ICERMESI MI/YOKSA QUA FELSEFESI ILE DILE GELMESI MI FARKIDIR. 

 

Bu arada acknowledge kavramini "Betimlemek, benimsemek, icsellestirmek" v.s. olarak alabiliriz.

 

Mesela turk olan bir kisi, eger milliyet kavrami hakkinda acknowledge duzeyine gelmis ise, TURK OLMAYAN HER BIR MILLIYETI BENIMSEMIS, BETIMLEMIS, ICSELLESTIRMIS v.s. kisaca BEYNINDE MILLIYET ILE ILGILI HEM TARAF HEM SAVUNU HEM KARSI CIKIS HEM USTUNLUK v.s. temelli her turlu mucadeleye son vermis yani MILLIYET BILISSELLIGINE ERMIS demektir. Iste o yuzden de sosyo-etik temelde her bir milliyetin hak ve ozgurlugunu tanimak onu rahatsiz etmeyecegi gibi, bu onun farkin farkinda olan bir birey olarak tursel farkliligin antiayrimciliginin bilincinde olmasi ve verdigi savasi insanlasma evrensellesme adina verdigini gosterir.

 

Ben iste bunu yapiyorum. Hemen hemen tum ideolojik inancsal izmsel etik temelli kisilik kimlik degerlerinde, ama kendim bilissel olarak ve betimleme olarak milliyet kavramindan arinmis ve kurtulmusum. Bu kavram benim icin serbest bir kavram ve bu konudaki en duygusal akilci fanatik v.s. tartisma bile beni rahatsiz etmiyor.

 

Cunku milliyet kavraminin insanoglunu ayristirdiginin ve de sahte ego degeri oldugunun bilisselligini tasiyorum.

 

Din de tanri da oyle.

 

Bireysel yasamima gelince tabiki utopik olmama ve topluma uyum saglama adima benim de uygulamak zorunda odugum etik degerler var, ahlak gibi v.s. Yalniz bu ne bir tarttisma konusudur ne de savunu konusudur, benim deger verilen bu kavrama BUGUNKU BAKIS ACIMDIR. Yarin da degisebilir. Yine burada ...e gorem insanlasma evrensellesme bilimsellesme ve bilissellesme ve de herkesi oldugu gibi betimleme  ve yonlendirmeme. Sadece ahlakin her turlu bilimsel bilissel ve bilgisel temelini ortaya koyma, qua felsefesi ile. 

[evrensel-insan]

Bilgisayardaki bilgi de insan beyni ürünü.

Istge insanoglunun dogani da dahil, insanoglu algisina gozlm veren her bir fenomendeki bilgi de insanoglu urunuu.

 

Zaten bu bir algilansa, beyinler kendini bulacak sahibini bulacak ve insanoglu ...e gore temelinden baska bir yine insanoglunun ortaya attigi felsefi v.s. bir temel aramayacak ve "benim felsefi temelim seninkini dover" tartismasinin anlamsiz gereksiz ve luzumsuz oldugunu BETIMLEYECEK VE BILINCININ BILISSELLIGINE VARACAK

 

Zaten bunlar olmadan evrensel-insan zihniyetinin dile getirdikleri ve kullandigi kavramlarin anlam ve icerigi herkese japonca geliyor.