Big Bang'in öncesinden bahsedilebilir mi?

Bence bu konudaki problem 'zaman' dedigimiz kavramin taniminda. Tum fizik yasalari zamanin yonune gore simetrik olmasina ragmen evrende gozledigimiz duzenli entropi artisi zamanin okunun bu prensip bazinda tanimlanmasina sebep olmus. Klasik anlamda anladigimiz sekliyle zamanin oku entropinin degisimiyle ilgili.

Bu anlamda ise elbette bir baslangic noktasina ulasilacaktir, fakat burada ulasilan baslangic entropi dedigimiz kavramla ilgilidir, yoksa bizim saniyeleri sayma yetimizle degil. Biz entropinin en dusuk oldugu noktaya sifir zamani dersek, elbette ki bu anlamda tanimli zamanin baslangicina ulasiriz. Cunku saniyeleri saymaya o noktadan itibaren baslariz. Ondan oncesini saymayiz.

Fakat ayni zamanda da sayi dogrusu uzerinde sectigimiz bir baslangic noktasindan iki yone dogru da (pozitif ve negatif) sonsuza kadar bir saymanin mumkun oldugunu biliriz. Dolayisiyla, entopinin sifirlandigi andan onceki saniyelerin sayilmasi, eger bu sayma entropiye dayanarak yapilmazsa, Big Bang oncesi zaman anlamina gelecektir. Kimbilir, belki de baslangic noktasi degil, bitis noktasi sifir entropi olan bir surec vardir Big Bang'den once. Bunun boyle olmadigini bilemeyiz. Ve de zamani entropiden bagimsiz degerlendirirsek, Big Bang'in oncesinden bahsetmemek icin bir sebep kalmaz ortada.

Peki entropiye dayanarak yapilmazsa, neye dayanarak sayim yapilacaktir denebilir, ki bu cok yerinde bir soru. O doneme ait hicbirsey bilmedigimiz icin, boyle bir sayimin o donem icin neye dayanarak yapilabilecegini bilmemize de imkan yok. Bizim bildigimiz anlamda degisim, Big Bang ile basliyor.

Fakat 'zaman'in anlami ve kokenine ait hem felsefede hem de gunumuzde teorik fizikte pek cok, hatta bir kismi oldukca ilginc olan fikirler var.

Ornegin Ernst Mach'in goreceli hareket ve eylemsizligin kokenine ait fikirlerinin, Einstein'in genel relativite teorisini gelistirmesine sebep olan belli basli fikirlerden oldugu soylenir. Mach soyle diyordu: "Seylerin degisimini zaman ile olcmek, tamamen gucumuz otesinde olan birseydir. Tam tersi, zaman denen sey, seylerin degisimi sebebiyle ulastigimiz bir soyutlamadir". Dolayisiyla Mach'a gore zaman diye birsey yoktur. Sadece degisim vardir. Bu prensipten yola cikan cok fazla calisma yapilmis durumda fizikte. En ilginclerinden biri ise unlu fizikci Barbour'un zamanin varolmadigi, bir illuzyon olduguna dair fikirleri. Bu fizikci, zamansiz bir fizik gelistirmis. Dusunun, denklemlerinde zaman diye bir degisken yok adamin. Genel relativite ile kuantum mekaniginin birlestirilmesinde ortaya cikan en buyuk zorlugun, bu iki teorinin zamani ele alis sekli oldugu soylenir. Barbour ise burada demis ki, o zaman bu zaman denen seyi oldugu gibi ortadan kaldiralim. Bu sayede de bu birlestirme konusunda cok onemli bir yol katetmis. Cunku kuantum evreni statik hale getirildiginde, pek cok sorun ortadan kalkiyor.

Barbour'un gelistirdigi evren modelinde gecmis ve gelecek diye birsey bulunmamakta. Bu, ayni anda hem olu, hem de canli oldugumuz tuhaf bir evren modeli. Bu evrende zaman denen sey, tamamen bir illuzyondan ibaret.

Tabi adamin teorisinin ayrintilarini bilmiyorum. Tek bildigim, kendisinin son zamanlarda fizikteki en orijinal ve ilgic fikirlerden birini gelistirdigi soyleniyor. Kendisinin hem bir filozof, hem de bir fizikci oldugu soyleniyor ve fikirlerinin onemli oldugu, gelecek vaadettigi dusunuluyor.

Bu adamdan ve fikirlerinden bahsetmemin temel sebebi, zaman kavrami, onu tanimlayis ve anlama seklimizin sorgulamaya acik oldugunu vurgulamak. Pek cok kavram, nasil tanimlarsak odur ve 'zaman' da oyle.

Dolayisiyla, 'zaman' farkli bir sekilde tanimlandigi takdirde, Big Bang'den oncesi diye birseyden bahsetmenin de belki mumkun hale gelebilecegini dusunuyorum. Ama bunun ne sekilde yapilabilecegine dair en ufak bir fikrim yok tabi.